- پیشگفتار 1
- 1 احکام دانشجویان رشته پزشکی 3
- 2. احکام نگاه و نظر 5
- 3. احکام لمس و تماس بدنی 6
- 5. احکام پوشش 8
- 4. گفتگو و اختلاط 8
- 7. ضمان 10
- 6. استفاده شخصی از امکانات عمومی 10
- 8. مسائل دیگر 11
- 2 مسائل مربوط به تشریح 12
- 2. تشریح غیر مجاز 13
- احکام تشریح 14
- 3 مسائل مربوط با معاینه و درمان 16
- 2. هزینههای درمان و معاینات 17
- 3. تشخیص بیماری 18
- 4. احکام مختلف معالجه و درمان 19
- 5. نگاه 21
- 6. لمس 23
- 7. خلوت با اجنبیّه 25
- 8. انواع درمان 26
- 4 تحقیقات پزشکی و تبعات آن 32
- شبیهسازی 37
- 5 دندان پزشکی 39
- ضمان دندان پزشک 40
- 6 زنان و زایمان 43
- 2. سزارین 44
- 7 جلوگیری از انعقاد نطفه 45
- راههای جلوگیری از بارداری 46
- جلوگیریهای مجاز 48
- احکام جلوگیری از بارداری 49
- 8 تلقیح و باروری مصنوعی 53
- 2. تلقیح غیر مجاز 59
- 3. احکام تلقیح مصنوعی 63
- 9 مسائل مربوط به سقط جنین 65
- ب) مواردی که سقط جنین جایز است 66
- ج) انتقال جنین 72
- د) احکام سقط جنین 73
- 10 ازدواج 76
- ب) ترمیم پرده بکارت 76
- ه) بیماریها و عیوب فسخ نکاح 77
- ج) آزمایش پرده بکارت 77
- د) آزمایشهای قبل از عقد 77
- و) عیوب و بیماریهای قابل درمان 78
- ز) بیماریها و عیوب جایگزین 79
- ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد 79
- ط) حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیّت واقعی 80
- 11 تغییر جنسیّت 81
- ی) نفقه زوجه بیمار 81
- 2. وظیفه پزشک در برابر متقاضیان تغییر جنسیّت 83
- 12 مرگ مغزی 86
- پایان دادن به زندگی 88
- 13 پیوند اعضا 91
- ب) پیوندهای غیر مجاز 97
- ج) خرید و فروش اعضای بدن 100
- د) احکام پیوند 102
- 3. اهدا و انتقال خون 107
- 14 خون و فرآوردههای آن 107
- 2. خرید و فروش خون 107
- 15 پزشکی قانونی 108
- ب) کالبد شکافی برای اثبات نسب 109
- ج) کالبد شکافی با عدم رضایت اولیای دم 109
- ه) کالبدشکافی جنس مخالف 110
- د) کالبد شکافی برای تعلیم دانشجویان 110
- و) اظهار نظر پزشکی قانونی در صورت داشتن مفسده 111
- ز) کالبد شکافی برای تشخیص حیات 111
- 16 وظیفه پزشک در برابر افراد مختلف 112
- ح) نبش قبر برای تشریح 112
- و) برداشتن قرنیه اجساد 112
- 4. وظیفه پزشک در برابر حکومت اسلامی 116
- 5. وظیفه پزشک در برابر خودش 116
- 3. وظیفه پزشک در برابر همکاران 116
- 2. وظیفه پزشک در برابر اطرافیان بیمار 116
- 17 ضمان طبیب 119
- 2. خسارات ناشی از اطّلاعات نادرست بیمار به پزشک 122
- 3. خسارات ناشی از آزمایشات 122
- 4. خسارات ناشی از کوتاهی یا کمبود اطّلاعات پزشک 123
- 5. خسارات ناشی از ترک معالجه 124
- 6. خسارات ناشی از کمبود امکانات 125
- 7. ضمانت پرستاران 126
- 8. ضمانت جرّاحان 129
- 9. ضمانت آزمایشگاه 130
- 11. ضمانت بیمارستان 131
- 10. ضمانت داروخانه 131
- 13. ضمانت افراد عادی که طبابت میکنند 132
- 14. اخذ برائت برای رفع ضمان 132
- 12. ضمانت کادر اطاق عمل 132
- 15. برخی از مواردی که پزشک ضامن نیست 136
- 18 احکام بیمارستانها 138
- 19 احکام داروخانهها 140
- 20 احکام بیماران 141
- 2. احکام وسواس 147
- 3. احکام وضو 153
- 4. احکام غسل 156
- 5. احکام تیمّم بیماران 158
- 6. احکام نماز 161
- اشاره 161
- نماز مسافر 167
- نماز قضا 167
- نماز جماعت 168
- نماز جمعه 169
- بیماری و سقوط نماز 169
- 7. احکام روزه 170
- 8. احکام حجّ بیماران 175
- 9. احکام معاملات بیماران 177
- 10. روشهای پیشگیری از بیماری 179
- 11. مراجعه به پزشک غیر همجنس 180
- 12. تمایلات هم جنس گرایانه 187
- 13. احکام وصیّت 188
- 14. احکام حدود و تعزیرات 188
- 15. احکام قصاص 190
- 16. احکام دیات 191
- 17. احکام حفظ جان 193
- 18. احکام ضرورت و اضطرار 196
- 19. خوردنیهای غیر مجاز 197
- 20. متفرّقه 198
مثلًا با وجود دانشجویان همجنس به دانشجوی غیر همجنس دستور معاینه بیمار را می‌دهند، چه حکمی دارد؟ با توجّه به اینکه سرپیچی از دستور آنان ممکن است در نمره قبولی دانشجو تأثیر گذار باشد.
جواب: در این صورت که ضرورت نیست باید به صورت معقولی تمرّد کند، مگر اینکه معاینه بیمار غیر همجنس برای تکمیل تحصیلات پزشکی لازم باشد، که در این صورت جایز است.
سؤال 40- آیا دانشجویان دختر و پسر جهت جلوگیری از ارتکاب گناه (در رابطه با مسائل تحصیلی و رفت و آمد) می‌توانند بدون اجازه پدرِ دختر، صیغه محرمیّت بخوانند؟
جواب: این کار برای دختران باکره- که سابقه ازدواج ندارند- بدون اجازه پدر جایز نیست.
سؤال 41- بعضی از دانشجویان در سال‌های انتهایی تحصیل قادر به کار کردن در رشته تحصیلی خود و کسب درآمد هستند، آیا بایستی با دریافت اوّلین حقوق، برای خود سال خمسی تعیین کنند؟
جواب: در صورتی که درآمد سالیانه آنها بیش از هزینه‌ها و مخارج سالیانه باشد، باید هر سال در همان تاریخ خمس اضافه درآمد را بپردازند.
2 مسائل مربوط به تشریح
1. تشریح مجاز
سؤال 42- آیا مجازیم مسلمانی که وصیت کرده بعد از وفاتش وی را تشریح کنند، تشریح نماییم؟
جواب: تشریح مرده مسلمان برای مقاصد پزشکی با چند شرط جایز است:
1. مقصود یاد گرفتن و تکمیل اطلاعات طبّی برای نجات جان مسلمان بوده باشد، و بدون تشریح این مقصود حاصل نشود.
2. دسترسی به مرده غیر مسلمان نباشد.
3. به مقدار ضرورت و احتیاج قناعت شود، و اضافه بر آن جایز نیست. با چنین شرایطی تشریح جایز، بلکه واجب است.
سؤال 43- اگر ندانیم جسدی که در اختیار ماست جسد مسلمان است، یا کافر، یا اهل کتاب، آیا مجاز به تشریح آن هستیم؟
جواب: اگر جسد از بلاد اسلامی نباشد مانعی ندارد. و اگر مربوط به بلاد اسلامی است، ظاهر این است که جسد مسلمان است، و احکام مسلمان بر او جاری می‌شود. و اگر از بلدی است که هر دو گروه به طور وسیع در آن هستند، تشریح آن مانعی ندارد. و اگر ندانیم از کدام بلد است آن هم جایز است.