- پیشگفتار 1
- 1 احکام دانشجویان رشته پزشکی 3
- 2. احکام نگاه و نظر 5
- 3. احکام لمس و تماس بدنی 6
- 5. احکام پوشش 8
- 4. گفتگو و اختلاط 8
- 6. استفاده شخصی از امکانات عمومی 10
- 7. ضمان 10
- 8. مسائل دیگر 11
- 2 مسائل مربوط به تشریح 12
- 2. تشریح غیر مجاز 13
- احکام تشریح 14
- 3 مسائل مربوط با معاینه و درمان 16
- 2. هزینههای درمان و معاینات 17
- 3. تشخیص بیماری 18
- 4. احکام مختلف معالجه و درمان 19
- 5. نگاه 21
- 6. لمس 23
- 7. خلوت با اجنبیّه 25
- 8. انواع درمان 26
- 4 تحقیقات پزشکی و تبعات آن 32
- شبیهسازی 37
- 5 دندان پزشکی 39
- ضمان دندان پزشک 40
- 6 زنان و زایمان 43
- 2. سزارین 44
- 7 جلوگیری از انعقاد نطفه 45
- راههای جلوگیری از بارداری 46
- جلوگیریهای مجاز 48
- احکام جلوگیری از بارداری 49
- 8 تلقیح و باروری مصنوعی 53
- 2. تلقیح غیر مجاز 59
- 3. احکام تلقیح مصنوعی 63
- 9 مسائل مربوط به سقط جنین 65
- ب) مواردی که سقط جنین جایز است 66
- ج) انتقال جنین 72
- د) احکام سقط جنین 73
- ب) ترمیم پرده بکارت 76
- 10 ازدواج 76
- ج) آزمایش پرده بکارت 77
- ه) بیماریها و عیوب فسخ نکاح 77
- د) آزمایشهای قبل از عقد 77
- و) عیوب و بیماریهای قابل درمان 78
- ز) بیماریها و عیوب جایگزین 79
- ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد 79
- ط) حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیّت واقعی 80
- ی) نفقه زوجه بیمار 81
- 11 تغییر جنسیّت 81
- 2. وظیفه پزشک در برابر متقاضیان تغییر جنسیّت 83
- 12 مرگ مغزی 86
- پایان دادن به زندگی 88
- 13 پیوند اعضا 91
- ب) پیوندهای غیر مجاز 97
- ج) خرید و فروش اعضای بدن 100
- د) احکام پیوند 102
- 2. خرید و فروش خون 107
- 3. اهدا و انتقال خون 107
- 14 خون و فرآوردههای آن 107
- 15 پزشکی قانونی 108
- ب) کالبد شکافی برای اثبات نسب 109
- ج) کالبد شکافی با عدم رضایت اولیای دم 109
- د) کالبد شکافی برای تعلیم دانشجویان 110
- ه) کالبدشکافی جنس مخالف 110
- و) اظهار نظر پزشکی قانونی در صورت داشتن مفسده 111
- ز) کالبد شکافی برای تشخیص حیات 111
- 16 وظیفه پزشک در برابر افراد مختلف 112
- و) برداشتن قرنیه اجساد 112
- ح) نبش قبر برای تشریح 112
- 3. وظیفه پزشک در برابر همکاران 116
- 2. وظیفه پزشک در برابر اطرافیان بیمار 116
- 4. وظیفه پزشک در برابر حکومت اسلامی 116
- 5. وظیفه پزشک در برابر خودش 116
- 17 ضمان طبیب 119
- 3. خسارات ناشی از آزمایشات 122
- 2. خسارات ناشی از اطّلاعات نادرست بیمار به پزشک 122
- 4. خسارات ناشی از کوتاهی یا کمبود اطّلاعات پزشک 123
- 5. خسارات ناشی از ترک معالجه 124
- 6. خسارات ناشی از کمبود امکانات 125
- 7. ضمانت پرستاران 126
- 8. ضمانت جرّاحان 129
- 9. ضمانت آزمایشگاه 130
- 10. ضمانت داروخانه 131
- 11. ضمانت بیمارستان 131
- 14. اخذ برائت برای رفع ضمان 132
- 12. ضمانت کادر اطاق عمل 132
- 13. ضمانت افراد عادی که طبابت میکنند 132
- 15. برخی از مواردی که پزشک ضامن نیست 136
- 18 احکام بیمارستانها 138
- 19 احکام داروخانهها 140
- 20 احکام بیماران 141
- 2. احکام وسواس 147
- 3. احکام وضو 153
- 4. احکام غسل 156
- 5. احکام تیمّم بیماران 158
- 6. احکام نماز 161
- اشاره 161
- نماز قضا 167
- نماز مسافر 167
- نماز جماعت 168
- بیماری و سقوط نماز 169
- نماز جمعه 169
- 7. احکام روزه 170
- 8. احکام حجّ بیماران 175
- 9. احکام معاملات بیماران 177
- 10. روشهای پیشگیری از بیماری 179
- 11. مراجعه به پزشک غیر همجنس 180
- 12. تمایلات هم جنس گرایانه 187
- 13. احکام وصیّت 188
- 14. احکام حدود و تعزیرات 188
- 15. احکام قصاص 190
- 16. احکام دیات 191
- 17. احکام حفظ جان 193
- 18. احکام ضرورت و اضطرار 196
- 19. خوردنیهای غیر مجاز 197
- 20. متفرّقه 198
بدانیم که وی در این زمینهها دارای تخصّص و تجربه کافی باشد، عملًا مسائل درمان با اختلال کامل روبهرو خواهد شد، زیرا:
اوّلًا: هر پزشکی تا رسیدن به این تخصّص و تجربه کافی باید همان مراحل اولیّه را طی کند؛ که همان دوران بدون تجربه و تخصّص است.
ثانیاً: به علّت جمعیّت زیاد، امکانات کم، فرصتهای ناکافی، و دهها علل دیگر- حدّاقل در کشور ایران- نمیتوان انتظار داشت پزشکانی که از ابتدا کاملًا مسلّط باشند به طبابت بپردازند.
با توجّه به مقدمه فوق و موضوعات مطرح شده در کلیّه سؤالهای فوق، مسائل مهمّی مطرح میشود که:
الف) در مواردی که پزشک داروی مؤثّر بیماری، یا عوارض خطرناک آن را فراموش نموده، و فرصت و امکانات کافی جهت دسترسی به اطّلاعات کافی یا پزشک متخصّص دیگری نیز ندارد.
ب) مطمئن است که داروی خاصّی برای بیماری مفید است، و از سوی دیگر نیز مطمئن است، یا احتمال میدهد که در صورت تجویز آن دارو عوارضی خفیف، یا شدیدتر از خود بیماری، و حتّی مرگ، گریبانگیر این بیمار خواهد شد- البتّه موارد الف و ب شامل مسائل تشخیصی نیز میباشد- آیا پزشک در این حالات میتواند مریض را به حال خود بگذارد، و چنین فرض کند که گویا پزشکی موجود نبوده، و قضا و قدر الهی هرچه باشد بر او جاری خواهد شد، و بدین ترتیب خود را در معرض خطر مؤاخذه مادّی و معنوی حاصل از عوارض احتمالی و هزینههای نابجای آن قرار ندهد، و کار وی را به خداوند واگذارد، که یا خود بهبودی نسبی یابد، و فرصت تحقیقات بعدی فراهم گردد، و یا به تدریج دچار عوارض شدید و مرگ گردد؟
اصولًا در چنین مواردی که پزشک واقعاً نمیداند که برای نجات جان یا