- پیشگفتار 1
- 1 احکام دانشجویان رشته پزشکی 3
- 2. احکام نگاه و نظر 5
- 3. احکام لمس و تماس بدنی 6
- 4. گفتگو و اختلاط 8
- 5. احکام پوشش 8
- 6. استفاده شخصی از امکانات عمومی 10
- 7. ضمان 10
- 8. مسائل دیگر 11
- 2 مسائل مربوط به تشریح 12
- 2. تشریح غیر مجاز 13
- احکام تشریح 14
- 3 مسائل مربوط با معاینه و درمان 16
- 2. هزینه‌های درمان و معاینات 17
- 3. تشخیص بیماری 18
- 4. احکام مختلف معالجه و درمان 19
- 5. نگاه 21
- 6. لمس 23
- 7. خلوت با اجنبیّه 25
- 8. انواع درمان 26
- 4 تحقیقات پزشکی و تبعات آن 32
- شبیهسازی 37
- 5 دندان پزشکی 39
- ضمان دندان پزشک 40
- 6 زنان و زایمان 43
- 2. سزارین 44
- 7 جلوگیری از انعقاد نطفه 45
- راههای جلوگیری از بارداری 46
- جلوگیریهای مجاز 48
- احکام جلوگیری از بارداری 49
- 8 تلقیح و باروری مصنوعی 53
- 2. تلقیح غیر مجاز 59
- 3. احکام تلقیح مصنوعی 63
- 9 مسائل مربوط به سقط جنین 65
- ب) مواردی که سقط جنین جایز است 66
- ج) انتقال جنین 72
- د) احکام سقط جنین 73
- 10 ازدواج 76
- ب) ترمیم پرده بکارت 76
- ج) آزمایش پرده بکارت 77
- ه) بیماریها و عیوب فسخ نکاح 77
- د) آزمایشهای قبل از عقد 77
- و) عیوب و بیماریهای قابل درمان 78
- ز) بیماریها و عیوب جایگزین 79
- ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد 79
- ط) حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیّت واقعی 80
- ی) نفقه زوجه بیمار 81
- 11 تغییر جنسیّت 81
- 2. وظیفه پزشک در برابر متقاضیان تغییر جنسیّت 83
- 12 مرگ مغزی 86
- پایان دادن به زندگی 88
- 13 پیوند اعضا 91
- ب) پیوندهای غیر مجاز 97
- ج) خرید و فروش اعضای بدن 100
- د) احکام پیوند 102
- 2. خرید و فروش خون 107
- 3. اهدا و انتقال خون 107
- 14 خون و فرآوردههای آن 107
- 15 پزشکی قانونی 108
- ب) کالبد شکافی برای اثبات نسب 109
- ج) کالبد شکافی با عدم رضایت اولیای دم 109
- د) کالبد شکافی برای تعلیم دانشجویان 110
- ه) کالبدشکافی جنس مخالف 110
- و) اظهار نظر پزشکی قانونی در صورت داشتن مفسده 111
- ز) کالبد شکافی برای تشخیص حیات 111
- ح) نبش قبر برای تشریح 112
- 16 وظیفه پزشک در برابر افراد مختلف 112
- و) برداشتن قرنیه اجساد 112
- 3. وظیفه پزشک در برابر همکاران 116
- 2. وظیفه پزشک در برابر اطرافیان بیمار 116
- 4. وظیفه پزشک در برابر حکومت اسلامی 116
- 5. وظیفه پزشک در برابر خودش 116
- 17 ضمان طبیب 119
- 3. خسارات ناشی از آزمایشات 122
- 2. خسارات ناشی از اطّلاعات نادرست بیمار به پزشک 122
- 4. خسارات ناشی از کوتاهی یا کمبود اطّلاعات پزشک 123
- 5. خسارات ناشی از ترک معالجه 124
- 6. خسارات ناشی از کمبود امکانات 125
- 7. ضمانت پرستاران 126
- 8. ضمانت جرّاحان 129
- 9. ضمانت آزمایشگاه 130
- 10. ضمانت داروخانه 131
- 11. ضمانت بیمارستان 131
- 14. اخذ برائت برای رفع ضمان 132
- 13. ضمانت افراد عادی که طبابت می‌کنند 132
- 12. ضمانت کادر اطاق عمل 132
- 15. برخی از مواردی که پزشک ضامن نیست 136
- 18 احکام بیمارستانها 138
- 19 احکام داروخانهها 140
- 20 احکام بیماران 141
- 2. احکام وسواس 147
- 3. احکام وضو 153
- 4. احکام غسل 156
- 5. احکام تیمّم بیماران 158
- 6. احکام نماز 161
- اشاره 161
- نماز قضا 167
- نماز مسافر 167
- نماز جماعت 168
- بیماری و سقوط نماز 169
- نماز جمعه 169
- 7. احکام روزه 170
- 8. احکام حجّ بیماران 175
- 9. احکام معاملات بیماران 177
- 10. روشهای پیشگیری از بیماری 179
- 11. مراجعه به پزشک غیر همجنس 180
- 12. تمایلات هم جنس گرایانه 187
- 13. احکام وصیّت 188
- 14. احکام حدود و تعزیرات 188
- 15. احکام قصاص 190
- 16. احکام دیات 191
- 17. احکام حفظ جان 193
- 18. احکام ضرورت و اضطرار 196
- 19. خوردنیهای غیر مجاز 197
- 20. متفرّقه 198
اکنون که می‌خواهد شروع به تحصیل کند وظیفه‌اش چیست؟
جواب: اگر شک داشته باشد اشکالی ندارد، و اگر یقین داشته باشد و موارد تقلب کم و محدود بوده آن هم مانعی ندارد، در غیر این صورت اشکال دارد. و در هر حال تقلب کردن خواه کم باشد یا زیاد کار حرامی است.
سؤال 9- من بر خلاف ضوابط و مقرّرات در کنکور شرکت کرده، و در رشته پزشکی قبول شده‌ام. مثلًا مشمول بوده و دفترچه آماده به خدمت تهیّه نکرده‌ام، یا سرباز فراری بوده و با جعل پایان خدمت امتحان داده‌ام، یا از این قبیل، ولی در امتحانات تقلّبی نکرده‌ام، و اکنون دچار عذاب وجدان شده‌ام، وظیفه شرعی من چیست؟
جواب: گرچه کار خلاف شرعی کرده‌اید، ولی فعلًا می‌توانید به تحصیلات خود ادامه دهید.
سؤال 10- به منظور تأمین برخی از هزینه‌های تحصیل مجبورم در ضمن تحصیل کار کنم، ولی وقت برخی از درس‌ها همزمان با ساعت کار است، و با توجّه به آشنایی استاد با وضعیت من، اجازه داده که در آن ساعت در کلاس حاضر نشوم، امّا موقع امتحان باید امتحان داده و نمره لازم را بیاورم. در صورتی که مادّه درسی مرتبط با رشته درسی‌ام (پزشکی) باشد، یا ارتباطی نداشته باشد حکم چیست؟
جواب: در هر صورت با اجازه استاد و در حدود مقررات اشکالی ندارد.
سؤال 11- دانشجویان با استعدادی هستند که در رشته پزشکی یا مهندسی مشغول به تحصیلند، و در عین حال علاقه خاصی به تحصیل در علوم اسلامی دارند. وظیفه شرعی آنها چیست؟
جواب: بهتر این است که تحصیلات دانشگاهی را به پایان برسانند، سپس به تحصیلات حوزوی بپردازند.
2. احکام نگاه و نظر
سؤال 12- در کلاسهای دانشکده پزشکی اساتید مرد و زن هر دو تدریس می‌کنند. نگاه دانشجویان به استاد غیر همجنس و بالعکس چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی‌که نگاه هوس‌آلودنباشد، در مورد وجه و کفّین اشکالی ندارد.
سؤال 13- حکم مشاهده بیش از مقدار مجاز به دستها و صورت استاد زن که به هنگام نوشتن مطلب درسی بر روی تخته سیاه ظاهر می‌گردد چیست؟ با توجّه به اینکه این کار جهت آموزش به دانشجویان لازم است.
جواب: باید حجاب را به گونه‌ای مراعات کنند که زاید بر وجه و کفّین ظاهر نشود.
سؤال 14- نگاه کردن به تصاویر عریان موجود در کتابهای پزشکی، که آموزش آن برای دانشجویان ضروری است، چه حکمی دارد؟
جواب: بدون قصد لذّت و ریبه «1» اشکالی ندارد. و در صورت ریبه تنها در موارد ضرورت و به مقدار ضرورت نگاه کنند.
سؤال 15- نگاه به جسد همجنس و غیر همجنس، مسلمان و غیر مسلمان، در مقام آموزش پزشکی برای معاینه و کالبد شکافی، یا قطع اعضا و پیوند چه حکمی دارد؟
جواب: تنها در مورد ضرورت و به مقدار ضرورت جایز است.
سؤال 16- نگاه کردن به اعضای جدا شده از جسد نامحرم که گاه در سالن تشریح و به هنگام آموزش مسائل پزشکی، رخ می‌دهد چه حکمی دارد؟
جواب: اشکالی ندارد.
سؤال 17- لطفاً نظر خود را در مورد نگاه کردن در موارد زیر بیان فرمایید:
الف) در صورتی که انسان احتمال زیادی بدهد که در طیّ آموزش بیماران زن