احکام پزشکی مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم‌شیرازی صفحه 87

ولی وکلای آنها از وکالت ساقط می‌شوند، و حقّ خرید و فروش یا ازدواج برای آنها، یا طلاق همسر از طرف آنان ندارند، و ادامه معالجات در مورد آنها واجب نیست، و برداشتن بعضی از اعضای بدن آنها، در صورتی که حفظ جان مسلمانی متوقّف بر آن باشد مانعی ندارد؛ ولی باید توجّه داشت که اینها همه در صورتی است که مرگ مغزی به طور کامل و به صورت قطعی ثابت گردد، و احتمال بازگشت مطلقاً وجود نداشته باشد.

سؤال 276- تعدادی از بیماران به دلیل ضایعات مغزی غیر قابل بازگشت، فعالیّتهای قشر مغز خود را از دست داده، و در حالت اغمای کامل بوده، و به تحریکات داخلی و خارجی پاسخ نمی‌دهند، ضمناً فعالیّتهای ساقه مغز خود را نیز از دست داده، فاقد تنفّس و پاسخ به تحریکات متفاوت نوری و فیزیکی می‌باشند. در این‌گونه موارد احتمال بازگشت فعّالیّتهای مورد اشاره، مطلقاً وجود نداشته، و بیمار دارای ضربان خودکار قلب بوده، که ادامه این ضربان هم موقّتی و تنها به کمک دستگاه تنفس مصنوعی به مدّت چند ساعت و حدّ اکثر چند روز مقدور می‌باشد. این وضعیّت در اصطلاح پزشکی مرگ مغزی نامیده می‌شود؛ از طرفی نجات جان عدّه دیگری از بیماران منوط به استفاده از اعضای مبتلایان به مرگ مغزی است. با عنایت به اینکه این اشخاص فاقد تنفّس، شعور، احساس و حرکت ارادی هستند، و هیچ گاه حیات خود را باز نمی‌یابند. لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1. در صورت احراز شرایط فوق، آیا می‌توان از اعضای بدن آنها برای نجات جان بیماران دیگر استفاده کرد؟

2. آیا صرف ضرورت نجات جان مسلمانان نیازمند به پیوند عضو، برای جواز قطع عضو کافی است، یا اذن قبلی و وصیّت صاحب عضو نیز لازم است؟