- پیشگفتار 1
- 1 احکام دانشجویان رشته پزشکی 3
- 2. احکام نگاه و نظر 5
- 3. احکام لمس و تماس بدنی 6
- 5. احکام پوشش 8
- 4. گفتگو و اختلاط 8
- 6. استفاده شخصی از امکانات عمومی 10
- 7. ضمان 10
- 8. مسائل دیگر 11
- 2 مسائل مربوط به تشریح 12
- 2. تشریح غیر مجاز 13
- احکام تشریح 14
- 3 مسائل مربوط با معاینه و درمان 16
- 2. هزینههای درمان و معاینات 17
- 3. تشخیص بیماری 18
- 4. احکام مختلف معالجه و درمان 19
- 5. نگاه 21
- 6. لمس 23
- 7. خلوت با اجنبیّه 25
- 8. انواع درمان 26
- 4 تحقیقات پزشکی و تبعات آن 32
- شبیهسازی 37
- 5 دندان پزشکی 39
- ضمان دندان پزشک 40
- 6 زنان و زایمان 43
- 2. سزارین 44
- 7 جلوگیری از انعقاد نطفه 45
- راههای جلوگیری از بارداری 46
- جلوگیریهای مجاز 48
- احکام جلوگیری از بارداری 49
- 8 تلقیح و باروری مصنوعی 53
- 2. تلقیح غیر مجاز 59
- 3. احکام تلقیح مصنوعی 63
- 9 مسائل مربوط به سقط جنین 65
- ب) مواردی که سقط جنین جایز است 66
- ج) انتقال جنین 72
- د) احکام سقط جنین 73
- ب) ترمیم پرده بکارت 76
- 10 ازدواج 76
- ج) آزمایش پرده بکارت 77
- د) آزمایشهای قبل از عقد 77
- ه) بیماریها و عیوب فسخ نکاح 77
- و) عیوب و بیماریهای قابل درمان 78
- ز) بیماریها و عیوب جایگزین 79
- ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد 79
- ط) حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیّت واقعی 80
- ی) نفقه زوجه بیمار 81
- 11 تغییر جنسیّت 81
- 2. وظیفه پزشک در برابر متقاضیان تغییر جنسیّت 83
- 12 مرگ مغزی 86
- پایان دادن به زندگی 88
- 13 پیوند اعضا 91
- ب) پیوندهای غیر مجاز 97
- ج) خرید و فروش اعضای بدن 100
- د) احکام پیوند 102
- 2. خرید و فروش خون 107
- 3. اهدا و انتقال خون 107
- 14 خون و فرآوردههای آن 107
- 15 پزشکی قانونی 108
- ب) کالبد شکافی برای اثبات نسب 109
- ج) کالبد شکافی با عدم رضایت اولیای دم 109
- ه) کالبدشکافی جنس مخالف 110
- د) کالبد شکافی برای تعلیم دانشجویان 110
- و) اظهار نظر پزشکی قانونی در صورت داشتن مفسده 111
- ز) کالبد شکافی برای تشخیص حیات 111
- ح) نبش قبر برای تشریح 112
- 16 وظیفه پزشک در برابر افراد مختلف 112
- و) برداشتن قرنیه اجساد 112
- 4. وظیفه پزشک در برابر حکومت اسلامی 116
- 2. وظیفه پزشک در برابر اطرافیان بیمار 116
- 3. وظیفه پزشک در برابر همکاران 116
- 5. وظیفه پزشک در برابر خودش 116
- 17 ضمان طبیب 119
- 3. خسارات ناشی از آزمایشات 122
- 2. خسارات ناشی از اطّلاعات نادرست بیمار به پزشک 122
- 4. خسارات ناشی از کوتاهی یا کمبود اطّلاعات پزشک 123
- 5. خسارات ناشی از ترک معالجه 124
- 6. خسارات ناشی از کمبود امکانات 125
- 7. ضمانت پرستاران 126
- 8. ضمانت جرّاحان 129
- 9. ضمانت آزمایشگاه 130
- 10. ضمانت داروخانه 131
- 11. ضمانت بیمارستان 131
- 13. ضمانت افراد عادی که طبابت میکنند 132
- 12. ضمانت کادر اطاق عمل 132
- 14. اخذ برائت برای رفع ضمان 132
- 15. برخی از مواردی که پزشک ضامن نیست 136
- 18 احکام بیمارستانها 138
- 19 احکام داروخانهها 140
- 20 احکام بیماران 141
- 2. احکام وسواس 147
- 3. احکام وضو 153
- 4. احکام غسل 156
- 5. احکام تیمّم بیماران 158
- 6. احکام نماز 161
- اشاره 161
- نماز قضا 167
- نماز مسافر 167
- نماز جماعت 168
- بیماری و سقوط نماز 169
- نماز جمعه 169
- 7. احکام روزه 170
- 8. احکام حجّ بیماران 175
- 9. احکام معاملات بیماران 177
- 10. روشهای پیشگیری از بیماری 179
- 11. مراجعه به پزشک غیر همجنس 180
- 12. تمایلات هم جنس گرایانه 187
- 13. احکام وصیّت 188
- 14. احکام حدود و تعزیرات 188
- 15. احکام قصاص 190
- 16. احکام دیات 191
- 17. احکام حفظ جان 193
- 18. احکام ضرورت و اضطرار 196
- 19. خوردنیهای غیر مجاز 197
- 20. متفرّقه 198
3. آیا در صورت جواز قطع اعضا دیه، ثابت است، یا ساقط میشود؟
4. در صورت ثبوت دیه، پرداخت آن بر عهده کیست؟ پزشک یا بیمار؟
5. موارد مصرف دیه مذکور کدام است؟
جواب: 1. جواب این مسأله در سابق گفته شد، ولی از نظر اهمیّت مسأله توضیحاً عرض میشود که در موارد مرگ مغزی، به صورتی که در بالا ذکر شد، اگر موضوع قطعی و یقینی باشد، چنان فردی در این گونه احکام مانند میّت است (هر چند پارهای از احکام میّت مانند غسل و نماز و کفن و دفن و غسل مسّ میّت بر او جاری نمیشود) بنابراین برداشتن اعضای او برای نجات جان مسلمانان مانعی ندارد.
2. در مواردی که عضو را بعد از مرگ کامل بر میدارند، و نجات جان دیگران منوط به آن است، اذن قبلی یا اجازه بازماندگان لازم نیست، هرچند بهتر است.
3. در مورد جواز قطع اعضا، احتیاط دادن دیه است.
4. بر عهده کسی است که عضو را قطع کرده است.
5. درکارهای خیر برای میّت مصرف میشود.
پایان دادن به زندگی
سؤال 277- شخصی دوازده سال است که بر اثر تصادف بیهوش است، یا بیماری که مدّت طولانی است که پس از عمل جرّاحی به هوش نیامده است، آیا در چنین مواردی میتوان با تزریق آمپول به زندگی آنها پایان داد؟
جواب: این کار جایز نیست؛ ولی اگر بازگشت به حال طبیعی عادتاً امکان نداشته باشد، میتوان از ادامه معالجه خودداری کرد.
سؤال 278- بیماری که میداند بیماریش درمانناپذیر است، آیا میتواند مرگ