مناسک حج آیت‌الله العظمی لطف‌الله صافی گلپایگانی صفحه 53

سوم ـ آن كه اختياري عرفه را با اضطراري مشعر درك كند، كه در اين صورت حجش صحيح است.

چهارم ـ آن كه اختياري مشعر و اضطراري عرفات را درك كند، كه در اين صورت نيز حجش صحيح است.

پنجم ـ آن كه اضطراري هر دو وقوف را درك كند، كه اقوي در اين صورت هم صحت حج است، اگر چه احتياط مستحب آن است كه در سال آينده با بقاء شرايط وجوب، حج را اعاده نمايد.

ششم ـ آن كه فقط وقوف اضطراري مشعر را درك كند، كه در اين صورت اگر چه صحّت حجّش بعيد نيست ولي احتياط ترك نشود به انجام اعمال به قصد ما في‌الذّمه از عمره و حج و بجا آوردن حج در سال آينده در صورت استقرار حج بر او يا بقاء استطاعت.

هفتم ـ تنها ادراك وقوف اختياري عرفات است، و احتياط در آن ترك نشود به اين كه اعمال را بقصد ما في الذمّه از عمره و حج بجاي آورد و در سال بعد نيز در صورتي كه حج بر او مستقر بوده يا استطاعتش باقي باشد حج بجاي آورد.

هشتم ـ تنها ادراك اختياري مشعر است، كه در اين صورت نيز حجش صحيح است.

نهم ـ آن كه فقط اضطراي عرفات را درك كند كه حج در اين صورت صحيح نيست.

مسأله 161. كسي كه يكي از وقوف اختياري يا اضطراري عرفات يا مشعر را عمداً ترك كند حج او باطل است مثلا اگر از ظهر تا غروب با تمكن عمداً در عرفات هيچ توقف نكرد حج او باطل است چه مقداري از شب در عرفات بماند يا نماند و چه شب عيد يا ما بين‌الطلوعين يا پيش از ظهر آن در مشعر توقف كند يا نكند و هم چنين اگر از ظهر تا مغرب معذور باشد از توقف در عرفات، امّا وقوف مقداري از شب عيد را در عرفات عمداً ترك كند حج او باطل است، اضطراري مشعر يا اختياري آن را درك كند يا نكند، و هم چنين اگر بين‌الطلوعين مشعر را بدون عذر ترك كند حج او باطل است، چه اختياري يا اضطراري عرفات را درك كرده باشد يا نكرده باشد، و چه تا ظهر مشعر را درك كرده باشد يا نكرده باشد، و اگر بين طلوعين از جهت عذر ترك شود، لكن وقوف مقداري از شب عيد را در مشعر با تمكن ترك كرده حج او باطل است، چه ساير وقوفات را درك كرده باشد يا درك نكرده باشد، و اگر كسي بواسطه عذر، تكليف او وقوف قبل از ظهر عيد شد در مشعر، و عمداً آن را ترك كند حج او باطل است، هر چند وقوف عرفات را درك كرده باشد.

مستحبات وقوف به مشعر

مسأله 162.مستحبات وقوف به مشعر چند چيز است: از جمله آن كه از عرفات به سوي مشعر الحرام با وقار و آرامي دل و بدن برود، و استغفار كند، و مركب را، تند نراند، و كسي را آزار نرساند، و چون به تل سرخ رسد از طرف دست راست راه برود و بگويد: