مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 10

13. ملاك استطاعت براي حجّ، توانايي انجام آن به نحو متعارف بين مردم است و اگر كسي اعتقاد دارد كه به اين نحو استطاعت ندارد لكن احتمال مي‌دهد كه اگر تحقيق و تلاش كند بتواند راهي بيابد كه با وضع مالي فعلي‌اش مستطيع از انجام حج شود، واجب نيست تحقيق نمايد. ولي اگر شك در استطاعت داشته باشد و بخواهد بداند كه آيا مستطيع شده يا خير، ظاهراً واجب است وضعيت مالي خود را بررسي كند. (مناسك حج، م17)

14. لكن اگر قبول كرد، حج بر او واجب مي‌شود. (مناسك حج، م29)

15. به شرط آنكه انجام مناسك حج مزاحم با خدماتي كه براي آن اجير شده نباشد. (مناسك حج، م35)

16. و طلاب علوم ديني اگر بعد از مراجعت از حج زندگي آنها با شهريه حوزه‌هاي علوم ديني اداره يا تكميل مي‌شود، كافي است. (مناسك حج، م 27)

17. اما اگر نايب از واجب بودن حج بر خود بي‌خبر باشد، بعيد نيست كه حج نيابي او صحيح باشد. (مناسك حج، ص28، شرائط نايب، 5)

18. در خصوص اختيار ورثه نسبت به تصرّف در تركه و عدم آن، نظر معظّم له يافت نشد.

19. مگر آن‌كه وصيت كرده باشد كه مخارج حجّ از ثلث پرداخت شود، و در اين صورت عمل به آن، بر وصاياي مستحب اولويت دارد و اگر ثلث مالش براي انجام آن كافي نباشد، كمبود آن از اصل مال برداشت مي‌شود. (مناسك حج، م43)

مسائل متفرقه استطاعت‌

[46] م ـ اگر زني شوهرش از دنيا برود و در حيات شوهرش استطاعت مالي نداشته باشد و بعد از مردن او، از ارث شوهر، استطاعت مالي پيدا كند ولي از جهت مرض نتواند به حج برود، در صورتي كه مرض او به‌نحوي است كه قدرت بر رفتن به حج ندارد، مستطيع نشده و حج بر او واجب نيست و همچنين اگر بعد از مردنِ شوهر، شغل يا زراعت يا صنعتي كه بتواند بعد از برگشتن از حج، زندگي خود را اداره كند نداشته باشد، مستطيع نمي‌شود، هرچند ارثي كه برده، براي رفتن به حج و برگشتن كافي باشد.

[47] م ـ زني كه مهريه‌اش وافي براي مخارج حج هست و آن را از شوهر خود طلبكار است، اگر شوهرش تمكّن از اداي آن را ندارد، زن حق مطالبه ندارد و مستطيع نيست و اگر تمكّن دارد و مطالبه آن براي زن مفسده‌اي ندارد، با فرض اين كه شوهر نفقه و مخارج زندگي زن را مي‌دهد، لازم است زن مهريه را مطالبه كند و به حج برود و چنانچه براي او مفسده دارد؛ مثل اين‌كه ممكن است مطالبه، به نزاع و طلاق منجر شود كه براي زن مفسده دارد، مستطيع نشده است.