مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 170

دوم ـ آن‌كه هيچيك از دو موقف را درك نكند، نه اختياري آنها را و نه اضطراري را، پس اشكالي نيست در بطلان حج او و بايد به همان احرام حج عمره مفرده كه عبارت است از طواف و نماز آن و سعي و تقصير و طواف نساء و نماز آن، به‌جا آورد و از احرام محلّ شود و اگر گوسفند همراه داشته باشد احتياطاً ذبح كند و بايد سال ديگر حج به‌جا آورد، اگر شرايط استطاعت را دارا باشد، در صورتي كه درك نكردن موقف به‌واسطه عذر باشد.

□ [988] م ـ اگر درك نكردن دو موقف كه ذكر شد، از روي تقصير بوده حج بر او مستقر مي‌شود و بايد سال ديگر چه شرايط باشد يا نباشد به حج برود.

[989] م ـ احتياط مستحب آن است كه اين شخص كه حج او باطل شد و بايد عمره به‌جا آورد نيت عدول به عمره مفرده بكند.

سوم ـ آن‌كه درك كند اختياري عرفه را با اضطراري مشعر در روز؛ يعني اضطراري نهاري مشعر را، پس اگر اختياري مشعر را عمدا ترك كرده باشد حج او باطل است و الّا صحيح است.

چهارم ـ آن‌كه درك كرده باشد اختياري مشعر را با اضطراري عرفه، پس اگر اختياري عرفه را عمداً ترك كرده، حج او باطل است و الّا صحيح است.

□ پنجم ـ آن‌كه درك كرده باشد اختياري عرفه را با اضطراري شب مشعر؛ يعني قبل از طلوع صبح، پس اگر اختياري مشعر را با عذر ترك كرده است، چنانچه گفته شد، حج او صحيح است و الّا باطل است بنا بر احتياط واجب.

□ ششم ـ آن‌كه درك كرده باشد اضطراري ليلي مشعر و اضطراري عرفه را، پس اگر صاحب عذر باشد و اختياري عرفه را عمداً ترك نكرده باشد ظاهراً حج او صحيح است و غير صاحب عذر اگر اختياري يكي را عمداً ترك كرده باشد حجش باطل است بنابر اقوي در يكي، و بنا بر احتياط در ديگري كه اختياري مشعر باشد، و اگر به غير عمد باشد احتياط واجب در بطلان است.

هفتم ـ آن‌كه درك كرده باشد اضطراري عرفه و اضطراري يومي مشعر را، پس اگر ترك يكي از دو اختياري را عمداً كرده باشد حج او باطل و اِلّا صحت بعيد نيست، گرچه احتياط اعاده است در سال بعد، با حاصل بودن شرايط وجوب.

□ هشتم ـ آن‌كه درك كند اختياري عرفه را فقط، احتياط واجب در اين صورت اتمام و اعاده است اگر اختياري مشعر را عمداً ترك نكرده باشد و الّا حج او باطل است.

نهم ـ آن‌كه درك كند اضطراري عرفه را فقط، در اين صورت حج او باطل است.