مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 18

ج ـ با توجه به اين‌كه از معذورين هستند و نمي‌توانند وقوف اختياري در مشعر را درك كنند، نيابت آنان صحيح نيست و اگر قبل از استخدام اجير شده‌اند بايد حج را به‌جا آورند و وقوف اختياري را درك نمايند. [127] س ـ آيا شخص زنده در موردي كه مي‌تواند نايب بگيرد، بايد از بَلَد نايب بگيرد يا از ميقات، و اگر ديگري براي او نايب بگيرد كفايت مي‌كند يا خير؟

ج ـ نايب گرفتن از ميقات كفايت مي‌كند و خودش بايد نايب بگيرد و نايب گرفتن ديگري براي او كافي نيست مگر از طرف او وكالت داشته باشد. [128] س ـ آيا عمره مفرده يا طواف استحبابي را مي‌توانيم به نيابت چند نفر انجام دهيم و در اعمال آن؛ از جمله طواف نساء، نيت همه بايد بشود يا نيت بعضي كافي است؟

ج ـ مي‌توانيد به نيابت چند نفر انجام دهيد و بايد نيت همه بشود. [129] س ـ كسي را روز عيد، قبل از حلق دستگير كرده‌اند و او را به ايران فرستاده‌اند، آيا رفقاي او مي‌توانند از او نيابت كنند و بقيه اعمال را انجام دهند يا خير و چگونه از احرام خارج مي‌شود؟

ج ـ بدون اين‌كه خودش نايب بگيرد نيابت صحيح نيست، و براي خارج شدن از احرام بايد به مني بيايد و حلق يا تقصير كند و اعمال مترتّبه را انجام دهد و اگر نمي‌تواند برود در محل خودش حلق يا تقصير نمايد و بنا بر احتياط موهاي خود را به مني بفرستد(53) و بايد براي اعمال مترتبه نايب بگيرد. □ [130] س ـ افرادي كه هر سال به حج مي‌روند؛ مانند خدمه كاروان‌ها، در محل خود از كسي نيابت قبول مي‌كنند، ولي در ميقات بر اثر اشتغال زياد از نيابت غافل و مُحرم مي‌شوند، بعد كه متوجه شدند دوباره نيت نيابت مي‌كنند، آيا حج نيابتي آنان درست است يا حج براي خودشان حساب مي‌شود؟

ج ـ بايد عمره و حج را به همان نيت اول اتمام كنند و احرام دوم صحيح نيست مگر آن‌كه احرام اول باطل باشد؛ مثل اين‌كه حج بر او واجب نبوده و نيت حَجّةالاسلام كرده باشد. [131] س ـ شخصي در ميقات براي خودش مُحرم مي‌شود و تلبيه مي‌گويد، بعد به فكر مي‌افتد كه چون خودش حج واجب را در سال‌هاي گذشته به‌جا آورده، براي پدر يا مادر يا يكي از خويشاوندان ديگرش حج تبرعي به‌جا آورد، آيا مي‌شود با نيت عدول كند و يا دوباره به نيت شخص مورد نظر مُحرم شود يا خير؟

ج ـ اگر به احرام صحيحي مُحرم شده، نمي‌تواند نيت را عوض كند و بايد عملش را به همان نيتي كه در احرام داشته، اتمام كند. □ [132] س ـ نايبي در احرام عمره تمتّع، بعد از اين‌كه وارد مكّه شد شك مي‌كند كه نيت نيابت كرده يا نه، آيا بايد به ميقات برگردد و مجدداً به نيابت مُحرم شود، يا اصلاً حج براي خودش حساب مي‌شود و ديگر نمي‌تواند نايب باشد؟

ج ـ در نيت خطور لازم نيست، اگر انگيزه او در حال احرام نيابت بوده، عمل را به نيابت انجام دهد، و اگر در داعي و انگيزه هم شك دارد، بايد اعمال را به نيت اجمالي (همان نيت در احرام) اتمام كند، و در نيابت به آن اكتفا نمي‌شود. [133] س ـ زني در عرفات، در روز نهم ديوانه شد، او را به بيمارستان بردند و تا آخرين وقتي كه مي‌توانستند همراهان او در مكّه بمانند باقي ماندند، خوب نشد، آيا شوهرش كه با او است مي‌تواند براي او نايب بگيرد و يا خودش باقي اعمال را انجام دهد يا نه؟

ج ـ مجنون تكليف ندارد و نمي‌توانند براي او نايب بگيرند، و اگر عاقل شد حكم اشخاص مُحرم ديگر را دارد. [134] س ـ هر گاه كسي مريض شود، به طوري كه بعد از احرام عمره قادر به انجام اعمال نباشد، آيا كسي كه براي عمره تمتّع مستحبي مُحرم شده و عمره را انجام داده است مي‌تواند در حج نايب او شود يا خير؟

ج ـ كسي كه براي عمره تمتّع مُحرم شده ولو مستحبي، نمي‌تواند در اصل عمره يا حج براي ديگري نايب شود و بايد عملش را اتمام كند، ولي اگر مريض فقط قادر به انجام طواف و سعي نباشد و بتواند و قوفين را درك كند و بقيه اعمال را نايب بگيرد، جايز است ديگران را در طواف و سعي و اعمال ديگر نايب قرار دهد، هرچند خودشان هم حج يا عمره به‌جا مي‌آورند. [135] س ـ بنده چون مسؤول گروه حج بودم، به استناد وظيفه‌ام، كه مراقبت از بيماران و عاجزهاي گروه بود، وقوف اضطراري انجام دادم، لطفاً وظيفه شرعي اين‌جانب را بيان فرماييد.

ج ـ اگر همراه عجزه بوده‌ايد كه لازم بوده با آنان باشيد و آنان از وقوف اختياري معذور بوده‌اند براي شما هم اشكالي نداشته، بلي اگر نايب كسي شده‌ايد نيابت شما درست نبوده است. [136] س ـ اگر كسي دفعه اول به صورت خدمه، حج به‌جا آورده و در دفعه دوم دوباره به مأموريت خدمه عازم مكّه معظّمه است، آيا مي‌تواند به عنوان پدر يا مادر كه فوت شده‌اند نيابت نمايد، و در چنين صورتي آيا حج از عهده پدر و مادرش برداشته مي‌شود؟