مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 181

[1045] م ـ احتياط آن است كه اگر احتمال نقص يا مرض در گوسفند بدهند، آن را معاينه كنند، اگر چه اقوي در احتمال آن‌كه عيبي حادث شده باشد، مثل آن‌كه احتمال بدهد گوش يا دمش را بريده‌اند يا آن را خصي كرده‌اند، عدم لزوم معاينه است و احتياط در عيب‌هايي كه محتمل است از حال تولد داشته و مادر زاد بوده، ترك نشود.

[1046] م ـ اگر بعد از ذبح كردن، احتمال داد ناقص بودن يا نداشتن ساير شرايط را، اعتنا نكند.

[1047] م ـ اگر به كسي نيابت داد براي خريداري كردن و ذبح، و نايب انجام داد، و بعد از آن شخص محرم احتمال داد كه نايب به شرايط عمل نكرده باشد، به اين احتمال اعتنا نكند و ذبح كافي است.

[1048] م ـ اگر كسي را نايب كرد براي خريداري و ذبح، بايد علم پيدا كند يا اطمينان به اينكه عمل كرده است و گمان كفايت نمي‌كند.

[1049] م ـ اگر نايب عمداً بر خلاف دستور شرع، در اوصاف ذبيحه يا در كشتن آن، عمل كرد ضامن است و بايد غرامت آن را بدهد و بايد دو مرتبه ذبح كنند.

□ [1050] م ـ اگر نايب از روي اشتباه يا جهل، برخلاف دستور عمل كند، اگر براي عمل اجرت گرفته است ضامن است و الّا معلوم نيست ضامن باشد و در هر صورت بايد اعاده شود.

411. كسي كه حج تمتّع به‌جا مي‌آورد، بايد يكي از چهارپايان سه گانه، يعني شتر يا گاو يا گوسفند يا بز را قرباني كند، تفاوتي ندارد كه قرباني نر باشد يا ماده و بهتر آن است كه شتر باشد، اما غير از چهارپايان مذكور، قرباني كردن ساير حيوانات كفايت نمي‌كند. (مناسك حج، م347)

412. بنا بر احتياط واجب. (مناسك حج، م349)

413. اما در مورد سنين بالاتر محدوديتي وجود ندارد و اگر سن قرباني بيش از آن باشد كفايت مي‌كند به شرط آنكه زياد پير نباشد. (مناسك حج، م 349)

414. چهارم آن كه اعضا و اندام‌هاي آن، كامل باشد، بنابر اين قرباني كردن حيوان ناقص، مانند حيواني كه اخته شده يا بيضه‌اش كشيده شده باشد، كافي نيست، اما اگر بيضه‌هايش كوفته شده و اخته نشده باشد، قرباني كردن آن كفايت مي‌كند، و نيز قرباني كردن حيوان دم‌بريده و كور و شَل و گوش‌بريده و حيواني كه قسمت داخلي شاخ آن شكسته باشد، يا از ابتدا با يكي از اين عيوب به دنيا آمده باشد، كافي نيست. بنابراين قرباني كردن حيواني كه فاقد يكي از اندام‌هايي باشد كه در ديگر هم‌نوعان آن وجود دارد، به‌گونه‌اي كه فقدان آن عضو يك نقص به‌شمار آيد، كافي نيست. اما اگر بخش بيروني شاخ آن (كه مانند غلاف و پوشش بخش داخلي است) شكسته باشد، يا گوش آن شكافته يا سوراخ شده باشد، مانعي ندارد. (مناسك حج، م349، چهارم)