مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 203

ج ـ صحيح نيست و تقديم براي كسي است كه خودش طواف مي‌كند و احتياط آن است كه اكتفا به آنچه مقدم داشته هم نكند. [1215] س ـ اگر نايب طواف نساء را به‌جا نياورد، آيا فقط زن بر او حرام است يا ذمه‌اش هم مشغول است، هرچند بعد از مردن باشد، كه بايد براي او قضا كند؟

ج ـ ذمه او هم مشغول است، ولي خودش بايد در حياتش انجام دهد و اگر نمي‌تواند نايب بگيرد. [1216] س ـ شخصي طواف نساء عمره مفرده را فراموش كرده و بعد براي عمره تمتّع محرم شده است، آيا طواف نساء فراموش شده را، بعد از انجام اعمال عمره تمتّع به‌جا آورد يا قبل از آن؟

ج ـ مي‌تواند بعد از انجام اعمال عمره تمتّع به‌جا آورد و اگر تأخير بيندازد، طواف نساء حج، كفايت از آن مي‌كند.(457) [1217] س ـ كسي كه طواف نساء عمره مفرده را به‌جا نياورده و بعد از آن حج اِفراد به‌جا مي‌آورد، آيا طواف نساء حج اِفراد كفايت مي‌كند؟

ج ـ كفايت مي‌كند.(458) [1218] س ـ پيرمردان و پير زناني كه عمل زناشويي از آنان ممكن نيست و ازدواج هم نمي‌كنند و نيز كسي كه عنّين است، آيا اگر طواف نساء را نياورند اشكال دارد؟

ج ـ گرچه طواف نساء جزو اعمال نيست، لكن عمل واجبي است كه بايد انجام داده شود.

455. ولي بايد خروج به نحوي باشد كه بتواند مناسك باقي‌مانده را در وقت خودش انجام دهد. (استفتاء 62460، س16)

456. واجب است براي هر عمره مفرده جداگانه طواف نساء به‌جا آورد، اگرچه تحلّل با طواف نساء واحد بعيد نيست. (مناسك حج، مسائل متفرقه، س51)

457. كفايت نمي‌كند، گرچه زن بر او حلال مي‌شود. (مناسك حج، مسائل متفرقه، س51)

458. به حاشيه مسأله قبل مراجعه شود.

مستحبات طواف حج و نماز آن و سعي‌