مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 212

[1267] م ـ اگر كسي فراموش كند رَمْي جمرات سه‌گانه را و خارج شود از مني و به مكّه بيايد، پس اگر در ايام تشريق يادش آمد، بايد برگردد و به‌جا آورد و اگر متمكّن نيست بايد نايب بگيرد و اگر بعد از ايام تشريق يادش بيايد يا عمداً تعويق بيندازد تا بعد، احتياط واجب آن است كه خودش يا نايبش از مكّه برگردد و به‌جا آورد و در سال ديگر هم در ايامي كه فوت شده است خودش يا نايبش قضا كند.

[1268] م ـ اگر فراموش كرد رَمْي جمرات را و يادش نيامد مگر بعد از خروج از مكّه، احتياط واجب آن است كه در سال ديگر قضا كند آن را، خودش يا نايبش.

[1269] م ـ كسي كه بعض از جمرات را فراموش كند، حكمش همان است كه در دو مسأله قبل ذكر شد، بلكه كسي كه كمتر از هفت سنگ در تمام جمرات يا بعض آن انداخت همين حكم را دارد بنا بر احتياط واجب.

[1270] م ـ كسي كه عذري داشته باشد از انداختن سنگ؛ مثل آن‌كه مريض باشد يا طفل باشد كه نتواند رَمْي كند يا عليل باشد مثل آن‌كه دست يا پايش شكسته باشد يا از شدت بي حالي نتواند يا بيهوش باشد، بايد نايبش به‌جا آورد و اگر از نايب گرفتن هم عاجز باشد مثل بيهوش و طفل كوچك، وليّ او يا شخص ديگري از طرف او به‌جا آورد و احتياط واجب آن است كه تا مأيوس نشده از اينكه خودش عمل كند، نايب عمل نكند(475) و بهتر آن است كه اگر مي‌شود شخص معذور را ببرند و در حضور او رَمْي كنند و اگر مي‌شود سنگ را در دست او بگذارند و بيندازند.

[1271] م ـ اگر بعد از آن‌كه نايب عمل را به‌جا آورد، عذر برطرف شد،(476) آوردن خودش لازم نيست اگر چه احوط است.

[1272] م ـ اگر شخص مريض مأيوس باشد از خوب شدن يا شخص معذور مأيوس باشد از رفع عذر، واجب است كه نايب بگيرد و اگر مأيوس نيست(477) مي‌تواند نايب بگيرد، ليكن اگر عذر رفع شد احتياط آن است كه خودش عمل كند.

□ [1273] م ـ اگر ديگران مأيوس باشند از رفع عذرِ معذور، لازم نيست از او اذن بگيرند اگرچه احوط است و اگر نتواند اذن بدهد اذن معتبر نخواهد بود.

[1274] م ـ اگر بعد از گذشتنِ روزي كه واجب بوده در آن رَمْي كند شك كند كه به‌جا آورده يا نه اعتنا نكند.

[1275] م ـ اگر بعد از انداختن شك كند كه كيفيت آن صحيح بوده يا نه، اعتنا نكند.

[1276] م ـ اگر در وقتي كه مشغول رَمْي جمره عقبه است شك كند كه اولي را يا دومي را يا هر دو را رَمْي كرده يا صحيح انجام داده يا نه اعتنا نكند.