مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیة‌الله العظمی خامنه‌ای (دام‌ظله) صفحه 3

شيخ كليني؛ به طريق معتبر از حضرت صادق(عليه‌السلام) روايت نموده كه: هر كس از دنيا برود و حَجّةالاسلام به‌جا نياورد، بدون اينكه او را حاجتي ضروري باشد يا آن‌كه به جهت بيمار شدن از آن باز ماند يا آن‌كه پادشاهي از رفتن آن جلوگيري نمايد، چنين كسي در حال مردن، به يهوديت يا نصرانيت از دنيا خواهد رفت.

اين آيه و اين روايت، در اهميت حج و وجوب آن كافي است و روايات بسياري در اين دو قسمت وارد شده كه اين مختصر، گنجايش ذكر آنها را ندارد و چون كه مستحبات حج بيش از آن است كه در اين رساله بيان شود، لذا به بيان مقداري از آنها اكتفا كرده و بقيه را به كتب مفصله وا مي‌گذاريم كه به‌جا آوردن آنها به اميد ثواب اشكالي ندارد.

و نظر به اين‌كه اين مناسك براي فارسي زبانان مي‌باشد و تكليف آنها عمره و حج تمتّع است، اكتفا به بيان احكام آن‌ها شد و قبل از شروع در مناسك، كه مشتمل است بر دو باب و چند فصل و مسائلي چند، بعض مسائل و شرايط وجوب حَجّة‌الاسلام و بعض مسائل نيابت و وصيت به حج و چند مسأله ديگر بيان مي‌شود:

[1] م ـ حَجّةالاسلام كه حج واجب بر شخص مستطيع است، بيش از يك مرتبه در تمام عمر واجب نيست.

[2] م ـ وجوب حج، بر شخص مستطيع فوري است؛ يعني واجب است در سال اول استطاعت به‌جا آورد و تأخير آن جايز نيست(2) و در صورت تأخير، واجب است در سال بعد انجام دهد و همچنين....

[3] م ـ اگر درك حج، بعد از حصول استطاعت، متوقف بر مقدماتي مثل سفر و تهيه اسباب آن باشد، تحصيل آن واجب است؛ به طوري كه در همان سال به حج برسد و در صورتي كه شخص كوتاهي كند و به حج در آن سال نرسد، حج بر او مستقر مي‌شود كه بايد در هر صورت بعداً به حج برود، هرچند استطاعت از بين برود.

1. اگر انكار هر يك از ضروريات دين به انكار رسالت يا تكذيب پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) يا وارد كردن نقصي به شريعت منجر شود، باعث كفر و ارتداد است (اجوبة الاستفتائات، س336)

2. و به تأخير انداختن آن بدون عذر جايز نيست و اگر به تأخير اندازد معصيت كرده است و حج بر ذمه او باقي است. (مناسك حج، م2)

شرايط وجوب حَجّةالاسلام‌

اشاره