مناسک حج آیت الله سید ابوالقاسم خوئی صفحه 37

اول: بلوغ، یعنی نایب باید بالغ باشد. پس حج بچهء نابالغ به جای دیگری کفایت نمی کند، البته در حَجهءالاسلام وحجهای واجب دیگر، هر چند آن بچه ممّیز باشد که خوب وبد را تشخیص دهد. بلی بعید نیست که نیابت وی در حج مستحبی با اذن ولی صحیح باشد.

دوم: عقل، یعنی نایب باید عاقل باشد، پس نیابت دیوانه از دیگری صحیح نخواهد بود، خواه دیوانه همیشگی یا ادواری (گاه به گاه) باشد اگر عمل در وقت دیوانگی باشدو واما نایب شدن سفیه عیبی ندارد.

*****مناسک حج (فارسی): 66

سوم: ایمان، یعنی نایب باید مؤمن (علاوه بر خدا وپیغمبر، دوازده امام را نیز قبول داشته) باشد. پس نیابت غیر مؤمن کافی نیست، هر چند عمل را برطبق مذهب ما به جا آورد.

چهارم: آن که ذمهء نایب در سال نیابت مشغول به حج واجب نباشد که وجوب آن منجّز وحتمی باشد. ودرصورتی که جاهل بوجوب باشد یعنی نداند که حج برخودش واجب است یا می دانسته ولی غافل است وفراموش کرده، که در این دو صورت نیابت وی عیبی ندارد. واین شرط شرط صحت اجاره است نه شرط صحت حج نایب. پس هرگاه در حالی که حج بر خودش واجب بود واز قِبَل دیگری به نیابت او حج نماید ذمهء منوب عنه بری شده است، ولی نایب اجرتی را که قرار داده مستحق نخواهد بود بلکه مستحق اجرهء المثل خواهد بود (اجرهء المثل یعنی نرخ

*****مناسک حج (فارسی): 67

متعارف).

مسأله 104

وقتی ذمهء منوب عنه فارغ وبری می شود که یقین حاصل شود که نایب عمل را به طور صحیح به جا آورده ونایب حتماً باید اعمال حج واحکامش را به خوبی بداند، هر چند با ارشاد وراهنمایی دیگری در هر عمل باشد. همچنان که بایستی مورد وثوق واطمینان باشد، اگرچه عادل نباشد.

مسأله 105