مناسک حج آیت الله حسین مظاهری صفحه 10

تكرار طواف به منظور پيدا شدن مقام تسليم و عبوديت است، و با حصول اين مرتبه، دريده شدن حجاب‌ها و پس از آن آراسته شدن به زينت ذلّت و مسكنت در مقابل حقّ، تواضع و حلم در مقابل خلق، زهد، سخاوت و قناعت در برابر دنيا (مقام تخليه و تحليه) مي‌باشد، در آن حال است كه نور خدا در دل او جلوه‌گر مي‌شود (مقام تجليه) و راه‌هاي سلامتي يكي پس از ديگري براي او كشف مي‌گردد و از ظلمت‌ها (ظلمت صفات رذيله، ظلمت نفس امّاره، ظلمت متابعت از طاغوت‌هاي انسي و جنّي، ظلمت هوا و هوس، ظلمت غم و اضطراب و...) به نور مطلق كشانده مي‌شود و مورد عنايت خاصّ خداوند واقع مي‌گردد كه خواه ناخواه به مقام لقاء و فناء كه همان انتهاي صراط مستقيم است مي‌رسد:

«قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبينٌ يَهْدي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ اِلَي النُّورِ بِاِذْنِهِ وَ يَهْديهِمْ اِلي صِراطٍ مُسْتَقيمٍ» [6]

قطعاً براي شما از جانب خدا روشنايي و كتابي روشنگر آمده است. خداوند هر كه را از خشنودي او پيروي كند، به‌وسيله آن [كتاب] به راه‌هاي سلامت رهنمون مي‌شود، و به توفيق خويش، آنان را از تاريكي‌ها به سوي روشنايي بيرون مي‌برد و به راهي راست هدايتشان مي‌كند.

نماز طواف

طواف كننده به واسطه طواف به مقام عبوديت مي‌رسد؛ پس بايد نماز شكر به جاي آورد. چون به واسطه رسيدن به مقام بندگي و تذلّل، معراج براي او واجب مي‌شود، بايد به نماز بايستد، زيرا معراج مؤمن همان نماز است؛ چراكه نماز مكالمه بين بنده و خداست و چون توسّل به اهلبيت«سلام الله عليهم» در هر حال يك امر ضروري است، تشهّد و سلام‌هاي اين نماز، به منزله مكالمه بين عبد و اهلبيت« سلام الله عليهم»است و اين توسّل با بيعتي كه پس از اين نماز به وسيله استلام حجر صورت مي‌پذيرد، ادامه و استمرار مي‌يابد. استلام حجرالاسود و بوسيدن آن به منزله تجديد ميثاق و عهد با رسول گرامي اسلام«صلي الله عليه و آله و سلم» است. امام صادق«سلام الله عليه» نيز فرموده‌اند كه در هنگام استلام حجر اين چنين گفته شود:

«أَمانَتي أَدَّيْتُها وَ ميثاقي تَعاهَدْتُهُ لِتَشْهَدَ لي بِالْمُوافاة» [7]

امانتي را كه به گردن من بود ادا نمودم و پيمان خود را بر عهده گرفتم، تا تو در روز جزا بر وفاداري من گواه باشي.

پس استلام حجـر نيز يك ميثـاق قلبي است كه جايـگاه آن دل‌هاي حاجيان است و نيز تجسّم خضوع در برابر عزّت خداوند و نشانه رضايت به تقدير اوست:

«وَ اسْتَلِمِ الْحَجَرَ رِضيً بِقِسْمَتِهِ وَ خُضُوعاً لِعِزَّتِهِ» [8]

حجرالاسود را استلام كن در حالي كه به آنچه خدا نصيب كرده است راضي هستي و در برابر عزّت خداوند خاضع هستي.