مناسک حج آیت الله حسین مظاهری صفحه 30

مسئله40: روحاني و پزشك و خدمه كاروان‌ها اگر در برگشت مي‌توانند زندگي خود را به طور مناسب شأن خود اداره كنند، حج بر آن‌ها واجب است. و حجّي كه انجام مي‌دهند، كفايت از حجۀ‌الاسلام آن‌ها مي‌كند.

مسئله41: كسي كه مستطيع است بايد هزينه‌هاي مقدماتي سفر حج از قبيل تهيۀ گذرنامه و ويزا و آزمايش‌هاي پزشكي و نظائر آن را بپردازد و اگر توان پرداخت اين هزينه‌ها را ندارد، مستطيع نيست.

مسئله42: اگر زني مهريه يا خانۀ او براي رفتن حج كافي است، ولي شوهر او به آساني نمي‌تواند مهريۀ او را بدهد يا خانۀ ديگري تهيه كند، حج براي او واجب نيست. همچنين اگر مهريۀ او سفر حج باشد، وقتي حج بر او واجب است كه شوهرش بتواند به طور متعارف مخارج حجّ او را تهيه كند.

مسئله43: اگر مستطيع پس از احرام بميرد، هرچند مردن او قبل از وارد شدن به حرم باشد، احرام او كفايت از حج مي‌كند و لازم نيست ورثه براي او حجّ واجب به جا بياورند.

مسئله44: انسان مي‌تواند قبل از رسيدن وقت حج، خود را از استطاعت بياندازد، نظير اينكه مال خود را به ديگري ببخشد، همچنين لازم نيست خود را مستطيع كند، گرچه بر او آسان باشد. ولي اگر مستطيع شد و حجّ او متوقف بر مقدماتي نظير اسم‌نويسي در كاروان‌ها يا گرفتن ويزا و مانند اينها بود، بايد آن مقدمات را تهيه كند و اگر تهيه نكرد و نتوانست مكّه برود، علاوه بر اينكه گناه كرده است، حج بر او مستقر مي‌شود و بايد بعداً حج را به جا آورد، گرچه از استطاعت افتاده باشد.

مسئله45: اگر كسي به گمان عدم استطاعت، به قصد حجّ استحبابي محرم شود و اعمال حج را به جا آورد و بعداً بفهمد كه مستطيع بوده است، حجّ او كفايت از حجّ واجب مي‌كند.

مسئله46: اگر كسي كه مستطيع نيست، به گمان اينكه مستطيع است، محرم شود و اعمال حج را به جا آورد، حج او صحيح است و اگر در بازگشت بتواند مخارج خود و واجب النّفقۀ خود را اداره كند، حجّ او كفايت از حجّ واجب مي‌كند.

مسئله47: كسي كه در استطاعت خود شك دارد، واجب است در اين خصوص تحقيق كند و اگر واجب‌الحج بود و بر اثر عدم تحقيق، حج به جا نياورد، حج بر او مستقر مي‌شود و در هر صورت بايد به جا آورد. و اگر بعداً قدرت بدني براي انجام حج نداشت، در زمان حيات بايد نايب بگيرد.

مسئله48: كسي كه از راه وجوه شرعيه اداره مي‌شود، نظير اهل علم، اگر مالي داشته باشد كه بتواند با آن به حج برود و در بازگشت بتواند از وجوه شرعيه يا غير آن به طور متعارف اداره شود، حج بر او واجب است. ولي اگر با وجوه شرعيه بخواهد به مكّه برود، حجّ او كفايت از حجّ واجب نمي‌كند، بلكه در بعضي موارد سفر او خالي از اشكال نيست.

استطاعت بذلي