مناسک حج آیت الله حسین مظاهری صفحه 31

مسئله49: اگر كسي پول رفت و برگشت حج را نداشته باشد ولي كس ديگري پول حج را به او ببخشد يا او را به حج بفرستد و مخارج زن و فرزند او را نيز در اين مدت بپردازد، حج بر او واجب مي‌شود و بايد به جا آورد، مگر عذر موجهي داشته باشد. به چنين حجّي، حجّ بذلي گفته مي‌شود و كفايت از حجّ واجب مي‌كند.

مسئله50: در حجّ بذلي اطمينان حج‌گزار از اينكه بعد از بازگشت بتواند به طور متعارف زندگي خود را اداره نمايد، شرط نيست.

مسئله51: اگر پول حج به كسي بخشيده شود و او قدرت بدني براي انجام اعمال حج نداشته باشد، بايد پول را به باذل برگرداند و اگر از دنيا رفت، ورثۀ او بايد پول را برگردانند و انجام حجّ نيابي با اين پول جايز نيست.

مسئله52: اگر نهاد يا اداره يا ارگاني، شخصي را بدون الزام به انجام كاري به حج بفرستد، حكم حجّ بذلي را پيدا مي‌كند و بايد آن شخص بپذيرد.

مسئله53: اگر پذيرش حجّ بذلي از سوي حج‌گزار، مستلزم پذيرش منّت قابل توجهي باشد يا براي او ضرر يا مشقّت مهمي داشته باشد، واجب نيست بپذيرد.

مسئله54: در حجّ بذلي پرداخت پول قرباني به عهدۀ باذل است ولي كفاره را - در صورت وجوب - حج‌گزار بايد بپردازد.

مسئله55: در حجّ بذلي، اگر حج‌گزار يقين دارد كه باذل از پولي كه متعلّق خمس است، به او بذل كرده است، بايد خمس آن را بدهد و قبل از پرداخت خمس نمي‌تواند با آن پول، حج به‌جا آورد.

مسئله56: در حجّ بذلي باذل و مبذولٌ له، مطلقاً حقّ رجوع ندارند و بايد طبق قرارداد عمل كنند.

ششم: آزاد بودن

مسئله57: حج بر غلام و كنيز كه در زمان‌هاي گذشته مرسوم بوده است آن‌ها را بخرند، واجب نيست. ولي اگر غلام و كنيز مالك مال بشوند، مستطيع مي‌شوند و حج بر آن‌ها واجب است، به شرط اينكه مولي اجازه عزيمت به آن‌ها بدهد و اگر اجازه نداد، واجب‌الحج نيستند.