منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 198

اوّل: غنايم جنگي

( مسأله 912 ) غنائمي كه به وسيله جنگ از كفّاري كه نبرد با آنها جايز است ، به دست ميآيد ـ به تفصيلي كه در كتب مبسوطه بيان شده ـ بايد يك پنجم آن به عنوان خمس به محلّي كه بعدا بيان ميكنيم پرداخت شود .

دوّم: معدن

( مسأله 913 ) در طل ، نقره ، سرب ، آهن ، مس ، آلومينيوم و غير آنها از فلزّات ، همچنين نفت ، گوگرد ، نمك و امثال آنها كه از زمين استخراج ميشوند و عرفا زمين به شمار نميآيند ، خمس واجب است .

( مسأله 914 ) بنابر احتياط واجب در عقيق ، فيروزه ، ياقوت و امثال آنها از سنگهاي قيمتي خمس لازم است .

( مسأله 915 ) در مورد معدن خمس هنگامي واجب ميشود ، كه ارزش آنچه از يك محل استخراج ميشود ، پس از كسرِ هزينه استخراج آن به 20 مثقال طلا ( يعني در حدود 85 گرم طل ) برسد .

سوم: گنج

( مسأله 916 ) گنج عبارت از مالي است كه از گذشته دور در زير زمين دفن شده و در اثر گذشت زمان از مالك و وارث آن خبري در دست نيست .

-[ 182 ]-

( مسأله 917 ) وجوب خمس در گنج منحصر به درهم و دينار است كه مسكوك باشد ، پس در طلا و نقره غير مسكوك ( مانند شمش طل ) و ديگر جواهرات كه از زير زمين يافت شود ، خمس واجب نيست و يابنده آن ميتواند آنها را تملّك نمايد و خمس ندارد ، مگر اين كه از مخارج سالانهاش بيشتر باشد .