منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 248

( مسأله 1139 ) كسي كه قرض ربوي و يا معامله ربوي انجام داده ولي حرام بودن ربا را نميدانست و يا برخي از خصوصيّات آن را نميدانست ، اگر پس از آگاهي يافتن توبه كند و از آن كار كنارهگيري كند ، آنچه در گذشته گرفته برايش

-[ 232 ]-

حلال ميباشد ، ولي آنچه هنوز دريافت نكرده ، نبايد آن را بگيرد .

( مسأله 1140 ) در رباي قرضي ، اگر وقتي به حرمت ربا آگاه شود كه رباي آن را گرفته واصل قرض هنوز باقي هست ، بنابر احتياط واجب بايد آنچه را كه قبلاً گرفته ، آن را از اصل قرض حساب كند ، و حق ندارد طلبش را به طور كامل دريافت نمايد .

( مسأله 1141 ) كسي كه با علم و آگاهي به حرمت آن ، ربا گرفته باشد ، با توبه كردن ، پولهاي كه در گذشته به عنوان ربا گرفته ، بر او حلال نميشود ، بلكه بايد :

آنچه به عنوان ربا گرفته ، عينا باقي باشد و صاحبش را بشناسد ، بايد آن را به صاحبش برگرداند واگر نمي شناسد ويا با مال خودش مخلوط شده باشد ، در هر دو حكم مجهول المالك بر آن جاري ميشود .

و اگر عين پول از بين رفته باشد و يا از دست او خارج شده باشد ، ضامن و مشغول ذمّه ميباشد .

( مسأله 1142 ) اگر ربا خوار فوت نمايد و اموالش به ورثه منتقل شود بايد ورثه آنچه به عنوان ربا گرفته شده مشخّص و صاحبش معلوم باشد ، حتما بايد آن را به صاحبش برگرداند .

واگر صاحبش را نمي شناسد ، حكم مجهول المالك بر آن جاري ميشود واگر مال ربوي با ديگر اموال ميّت مخلوط شده باشد ، همهاش بر وارث حلال است ، و وزر و وبالش بر گردن ميّت ميباشد .

در فرضهاي ياد شده بين قرض ربوي و معامله ربوي فرق نيست .