منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 254

********

-[ 239 ]-

احكام شفعه

اگر دو نفر در كالائي به طور مشاع شريك باشند ، اگر يكي از دو شريك بخواهد سهم خودش را به شخص سوّم بفروشد ، شريك او حق دارد كه سهم او را به همان مبلغ خريداري كند . اين حق را " شفعه " مينامند .

( مسأله 1169 ) به طوري كه به تفصيل بيان خواهد شد ، در امثال كشتي ، رودخانه ، راه ، آسياب و حمّام شفعه ثابت نيست .

حدود حق شفعه

مشهور اين است كه حق شفعه در جايي ثابت ميشود كه شريك سهم خودش را به شخص ثالث بفروشد ، روي اين بيان پيش از انجام معامله جايي براي اعمال حق شفعه نيست . و سيطره صاحب شفعه بر خريدار است كه ميتواند سهم شريكش را از دست خريدار بگيرد و مبلغي را كه او به فروشنده تسليم كرده ، به او پرداخت نمايد .

ولي ظاهر اين است كه اين حق پيش از انجام معامله ثابت است ، يعني به مجرد اينكه شريك در مقام معامله بر آيد ، او ميتواند سهم او را به قيمت تعيين شده بين شريك و مشتري ، بردارد .

در اين صورت شفعه حق سيطره شريكي بر شريك ديگر است ، كه ايجاب ميكند اولويت او را در گرفتن سهم شريك بر شخص ثالث . پس به مجرد اينكه شريك اقدام به معامله كند ، شريك ديگر ميتواند از حق شفعه استفاده كند و كالا را به قيمت توافق شده بردارد .

-[ 240 ]-