منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 273

4 ) بايد مشخص شود كه هر يك از : تخم ، ابزار ، ادوات ، كارگر و هزينه كندن نهر و امثال آن بر عهده كيست . اينها را ممكن است صريحا در قرارداد مشخص كنند و يا به عرف و عادت محلّ محوّل نمايد .

-[ 260 ]-

5 ) بايد زمين براي زراعت آمادگي داشته ، و توان ديگر مقدمات آن نيز فراهم باشد .

( مسأله 1268 ) اگر در عقد مزارعه بر زراعت خاصّ ، زمان خاص ، كيفيت خاص و امثال آنها توافق كنند ، مخالفت با آن جايز نيست ، مگر با رضايت ديگري .

( مسأله 1269 ) اگر كشاورز يكي از شرايط مقرر در ضمن عقد را رعايت نكند ، و آن شرط از مسائل اساسي و زيربنائي مزارعه باشد ، مثل اينكه زمين ديگري را بكارد ، يا زراعت ديگري را انتخاب كند ، مزارعه باطل ميشود .

( مسأله 1270 ) بعد از رسيدن محصول مالك و زارع ميتوانند محصول را تخمين بزنند و بر آن اساس حساب يكديگر را تصفيه كنند . اگر بر اين كار راضي شدند و آن را انجام دادند ، اين محاسبه نافذ است . پس اگر بعدا معلوم شود كه آن تخمين دقيق نبوده و محصول كمتر يا بيشتر بوده ، نميتوانند چيزي از يكديگر مطالبه نمايد .

احكام مساقات

********

-[ 261 ]-

احكام مساقات