منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 314

( مسأله 1471 ) در مواردي كه براي تعيين متولي به حاكم شرع رجوع ميشود ، حاكم شرع ميتواند كسي را براي اداره و سرپرستي موقوفه به عنوان وكيل خويش تعيين كند ، نه اينكه كسي را به عنوان متولّي نصب كند ، كه ديگر نتواند او را عزل كند و با مرگش نيز معزول نگردد ، مگر اينكه در وقفنامه چنين موضوعي پيش بيني شده باشد .

-[ 313 ]-

( مسأله 1472 ) متولّي بايد همواره مصلحت همه طبقات موقوفٌ عليهم را در اعصار مختلف در نظر بگيرد ، نه فقط مصلحت معاصران خود ر .

( مسأله 1473 ) هنگامي كه وقف تحقّق پيدا كرد لزوم پيدا ميكند ، و واقف و ورثه حق رجوع ندارند .

( مسأله 1474 ) وقف بر دو قسم است : شراكتي و ترتيبي . در وقف شراكتي همه افراد يك عنوان با اختلاف مراتبي كه دارند ، در آن شريك و سهيم ميباشند ، مثل وقفي كه بر علما يا سادات باشد . در وقف ترتيبي تا افراد طبقه اول هستند نوبت به طبقه دوّم نميرسد .

( مسأله 1475 ) فروش عين موقوفه در وقف عام كه عين موقوفه براي استفاده همه طبقات در همه قرون و اعصار وقف شده ، هرگز جايز نمي باشد ولي فروش عين موقوفه در وقف خاص ، در دو مورد جايز است :

1 ) استفاده كردن از وقف به صورتي كه وقف شده غير ممكن باشد و وقفيّت باطل شود و عين موقوفه تبديل به صدقه گردد .

2 ) واقف به هنگام وقف تصريح كند در مواقعي كه چون پديدار شدن اختلاف ، يا مطلقا فروخته شود . در اين صورت فروخته ميشود و پول آن در موردي كه واقف تعيين كرده ، يا از وقفنامه استفاده ميشود ، خرج ميگردد .

( مسأله 1476 ) نسخههاي خطي اگرچه در اثر سقوط از مورد استفاده بودن ، وقفيت آنها باطل ميشود و به صدقه مطلق يا مخصوص مبدّل ميگردد ، ولي نگهداري آنها در كتابخانههاي عمومي مورد اعتماد ، از بهترين موارد صرف صدقات ميباشد ، و لذا شايسته نيست كه آنها را با فروش و امثال آن تباه كنند .

( مسأله 1477 ) آثار عتيقه هنري و غيره كه نگهداري آنها موجب سرفرازي اسلام و مسلمين است ، حكم مسأله پيشين را دارند و لازم است كه متولّي آنها در حفظ و حراست آنها تلاش كنند و به هنگام اعمال ولايت به اين جهت توجّه داشته باشند .