منتخب المسائل آیة الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم صفحه 451

3 ـ ولاي امامت

اگر كسي هيچ فاميل نسبي نداشته باشد ، آزاد كننده و ضامن جريره نيز نداشته باشد ، اموالش به امام ميرسد ، كه امام (عليه السلام) وارث هر كسي است كه وارث ندارد . به جز در دو صورت :

1 ـ اگر ميّت همسر داشته باشد ، پس اگر زن باشد ، همه اموالش به شوهرش ميرسد و چيزي به امام (عليه السلام) نميرسد ، ولي اگر مرد باشد ، يك چهارم تركهاش به همسرش ميرسد و بقيّهاش به امام (عليه السلام) تعلّق مي گيرد .

2 ـ اگر ميّت وصيّت كند كه همه اموالش به مسلمانان ، بينوايان و در راه ماندگان صرف شود ، وصيّتش در كلّ اموالش نافذ ميشود و در آن راه هزينه ميشود ، ولي اگر به موارد ديگري وصيّت كرده باشد ، تا يك سوّم تركهاش نافذ ميشود و بقيّهاش به امام تعلّق مي گيرد .

( مسأله 2145 ) منظور از كسي كه وارث ندارد ، كسي است كه ميدانيم هيچ وارث مسلماني از خويشاوندانش ندارد ، مثل كسي كه تازه مسلمان شده ، و كسي از خويشاوندانش مسلمان نشده ، آزاد كننده و ضامن جريرهاي هم ندارد . و در اين حكم است آن كسي كه گمشده و پيش از شناسائي نسبش از دنيا رفته است .

-[ 444 ]-

مسائلي در ارث

( مسأله 2146 ) شوهر همانند ديگر ورثه از همه آنچه زنش به ارث گذاشته ، از منقول و غيرمنقول ، ارث ميبرد . ولي زن تنها از تركه منقول شوهرش ، چون پول ، جنس ، ماشين ، حيوان ، ابزار و ادوات ، ارث ميبرد ولي از زمين چه از عينش وچه از قيمتش ارث نميبرد .

( مسأله 2147 ) زن از درخت ، ساختمان و ابزار و ادوات نصب شده در زمين يا بنا ارث ميبرد ، ولي به هنگام قيمتگذاري آنها را جدا از زمين و به صورت يلهورها ـ كه قابل تداوم نيست ـ منظور ميكنند .

( مسأله 2148 ) ورثه ميتواند قيمت درخت و ساختمان را به همسر ميّت بدهند و او بايد بپذيرد .