مناسک حج حضرت آیه‌الله العظمی حاج شیخ مجتبی تهرانی صفحه 125

م - واجب است كه اين نماز نزد مقام ابراهيم واقع شود حتي اگر احتمالاً مكان مقام ابراهيم را در مسجد الحرام تغيير دهند و احتياط واجب آن است كه پشت مقام به جا آورد كه سنگي كه مقام است بين او و خانه كعبه واقع شود و بهتر آن است كه هر چه ممكن باشد نزديك تر بايستد، لكن نه به طوري كه مزاحمت با سايرين كند.

[466]

م - اگر به واسطهي زيادي جمعيت نتوانست پشت مقام بايستد به طوري كه گفته شود نزد مقام نماز ميكند به واسطهي دوري زياد، در يكي از دو جانب به جا آورد در جائي كه گفته شود نزد مقام نماز ميخواند.

[467]

م - اگر ممكن نشد در دو جانب نزد مقام را به جا آورد بايد ملاحظه نزديك تر را بكند از ميان دو جانب و پشت مقام، و اگر سه طرف مساوي باشند، در پشت نماز بخواند، و در دو طرف كافي نيست، و اگر دو طرف نزديك تر از پشت باشند به مقام ولكن هيچ كدام نزد مقام نباشد بعيد نيست جائز بودن اكتفاء به پشت لكن احتياط آن است كه يك نماز در پشت مقام بخواند و يك نماز دريك طرف يا ملاحظه نزديك ;تري، و احوط اعادهي نماز است در صورت امكان در پشت مقام تا وقتي كه وقت تنگ نشده براي سعي.

[468]

م - جائز است نماز طواف مستحب را در هر جاي مسجد الحرام كه بخواهد به جا آورد اگر چه در حال اختيار، بلكه گفته ;اند كه آن ;را ميتواند عمدا ترك كند. ولي ترك عمدي نماز طواف محل تأمل است.

[469]

م - اگر كسي نماز طواف واجب را فراموش كند بايد هر وقت كه يادش آمد در مقام ابراهيم به جا آورد وبه همان دستوري كه در نماز طواف واجب ذكر شده عمل نمايد.

[470]