پژوهشی در علوم قرآنی صفحه 7

آگاهی به ویژگی های وحی و رسالت است که پیامبر در عرصه نبوت شک می کند که پیامبر شده یا نه آنگاه به تایید یک عالم نصرانی مطمئن می شود که پیامبر شده است ! و یا پیامبر القاات شیطان را از الهامات رحمان تشخیص نمی دهد در لابلای آیه هاقرآن آیه هاشیطانی را قرائت می کند! افسانه بودن این داستانها آشکار است و هیچ مسلمانی با شناختی که از نبوت و مقام وحی دارد به این افسانه ها توجه ندارد گرچه اینها بهانه دست مستشرفان معاند و بهانه جویی قرار می دهدو باعث خورده گیری به اسلام و رسول اللّه (ص ) می گردد برای زدودن این تهمت , برعلمای اهل سنت است که این افسانه ها را از باورهای خویش تطهیر کنند و بهانه به دست دشمنان اسلام و قرآن ندهند عرصه وحی عرصه تردید بردار نیست تا کسی در مقام نبوت خودش شک کند یا القاات را با وحی به اشتباه بگیرد آنجا آشکاری و آگاهی محض است هیچ چیز به چیز دیگر مشتبه نمی شود راه های دریافت وحی بسیار مطمئن است که هیچ گونه راه نفوذ شیطان و یا بروز نسیان و اشتباه در آن راه ندارد.

راه های دریافت وحی

چگونگی دریافت وحی را در یک تقسیم کلی می توان به دو قسم با واسطه و بی واسطه تقسیم نمود, که هر دو راه مطمئن و بدون نفوذ شیطان و نسیان و امثال این کاستی ها می باشد این دو راه را مورد بررسی قرار می دهیم .

الف :وحی لدنی

قسم اول که وحی بی واسطه است آن معارف است که پیامبر به طور

مستقیم بدون وساطت هیچ موجود دیگر حتی جبرئیل و فرشته وحی از جانب خدای سبحان دریافت می کند که به این ((وحی لدنی )) گفته می شود که آموزه الهی از نزد خدای سبحان است (وانک لتلقی القرآن من لدن حکیم علیم )((41)), ((تو قرآن را از نزد خدای حکیم و علیم دریافت می کنی )). در گرفتن این وحی هیچ چیز واسطه نیست بلکه عروج و صعود و قرب معنوی پیامبربه آن مرحله قاب قوسین , به آن مرحله ای که حتی فرشته وحی را یارای همراهی نبود,شرط است تا وحی را مستقیم دریافت نماید, حال این گونه وحی آیا تنها معارف عمیق الهی و مفاهیم قرآن است یا در مرحله الفاظ هم چنین شیوه تحقق دارد این بحث دیگری است آنچه مسلم است رسول اللّه (ص ) وحی لدنی این چنین داشته است .

ب : وحی با واسطه

قسم دوم , وحیی است که توسط جبرئیل یا موجود دیگری بر پیامبر تجلی پیدامی کند و پیامبر صدا را که قرآن تلاوت می کند از فرشته یا درخت و یا شئ دیگرمی شنود:(نزل به الروح الامین علی قلبک لتکون من المنذرین )((42)), ((فرود آورد به قلب تو آن را روح الامین تا این که تو مردم را از عقاب الهی بیمناک کنی )). این نوع وحی , وحی با واسطه است حال واسطه ممکن است فرشته باشد یا درخت یاشئ دیگر که به این ویژگی ها آیه اشاره دارد:. (وما کان لبشر ان یکلمه اللّه الا وحیا او من ورا حجاب او یرسل رسولا فیوحی باذنه ما یشا انه علی حکیم )((43)), ((خدا با بشر

سخن نمی گوید مگر از سه راه , وحی (وحی لدنی ) یا از پشت پرده (مانند درخت که وحی از طریق آن بر موسی (ع )متجلی شده )((44)) و یا با فرستادن رسول و فرشته وحی )). هر دو طریق به نوعی مطمئن است که به هیچ وجه انحراف در آنها راه ندارد و وحی را سالم از خدای سبحان گرفته و حفظ کرده و سالم به گوش مردم ابلاغ می کند:(عالم الغیب فلایظهر علی غیبه احدا الا من ارتضی من رسول فانه یسلک من بین یدیه ومن خلفه رصدالیعلم ان قد ابلغوا رسالات ربهم )((45)), ((خدای سبحان عالم به غیب است وبر غیب خویش کسی را آگاه نمی کند مگر کسانی که مورد پسند و رضایت او باشند ازپیامبر آنگاه وقتی او را ( پیامبر را ) از غیب آگاه می کند در اطراف او نگهبانانی قرارمی دهد تا بداند که پیامبران وحی را سالم به گوش مردم رسانده اند)).

وحی با حفظ حراست نگهبانان الهی صیانت دارد, هم در مرحله گرفتن هم در مرحله حفظ و نگه داری و هم در مرحله ابلاغ به مردم وقتی به گوش مردم رسید آنگاه , حجت خدا تمام شده اگر خطا و اشتباهی صورت بگیرد از ناحیه مردم است .