رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 316

مسئله 2348- اگر چند نفری چیزی از زمین بیرون آوردند چنانچه بعد از کم کردن مخارج قیمت سهم هر یک به صد و پنجاه مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا برسد باید خمس آنرا بدهد.

مسئله 2349- جائز است کسی را اجیر کند برای بیرون آوردن معدن و اگر بیرون آورد ملک مستأجر میشود اگر چه اجیر به قصد تملک خود بیرون آورد.

3- گنج

مسئله 2350-

گنج مالی است که در زمین یا درخت یا کوه یا دیوار پنهان باشد و کسی آن را پیدا کند و صاحب آن هم معلوم نباشد و طوری باشد که به آن گنج بگویند.

مسئله 2351- اگر شخص در زمینی که ملک کسی نیست گنجی پیدا کند مال خود اوست و باید خمس آنرا بدهد.

مسئله 2352- هر گاه در شکم ماهی یا حیوان دیگری که خریده یا صید نموده چیزی پیدا کند چنانچه احتمال دهد که مال فروشنده باید به او اطلاع دهد و اگر معلوم شود مال او نیست باید به ترتیب صاحبان قبلی را خبر کند و چنانچه معلوم شود مال هیچ یک از آنان نیست اگر چه قیمت آن صد و پنج مثقال نقره و پانزده مثقال طلا نباشد بنابراحتیاط واجب خمس آنرا باید بدهد.

مسئله 2353- اگر گنجی در زمینی که در تملک یا اجاره یا عاریه دیگری است پیدا شود واجب است از مالک و مستأجر و عاریه کننده بپرسند پس هر گاه از هیچ کدام آنان نباشد مال «یابنده» است.

مسئله 2354- اگر در زمینی که از دیگری خریده گنجی پیدا کند و بداند مال کسانی که قبلا مالک آن زمین بوده اند نیست مال خود او میشود و باید خمس آنرا بدهد ولی اگر احتمال دهد که مال یکی از آنان است باید به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نیست باید به کسی که پیش از او مالک زمین بوده اطلاع دهد و به همین ترتیب به تمام کسانی که پیش از او مالک زمین بوده اند خبر دهد و اگر معلوم شود مال هیچ یک از انان

نیست مال خود او میشود و باید خمس آنرا بدهد.