رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 318

از بابت سهم امام یا به سادات از بابت سهم سادات یا به فقراء از بابت مظالم داده باشد.

مسئله 2362- اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و شخص بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست باید آن مال را بطور مساوی بین آن چند نفر قسمت کند.

مسئله 2363- هر گاه مال حرام معینی که مالک آن مجهول باشد شخص آنرا عمدا به مال حلال مخلوط کند تا به دادن خمس آن حلال شود اقوی آنست که به حکم مجهول المالک باقی است و به حاکم شرع باید برساند.

جواهری که بواسطه غواصی بدست می آید

مسئله 2364- اگر بواسطه غواصی (فرو رفتن در دریا) لولو و مرجان یا جواهر دیگری بیرون آورند، روئیدنی باشد یا معدنی، چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای بیرون آوردن آن نموده اند قیمت آن به هیجده نخود طلا برسد باید خمس آنرا بدهند؛ چه در یکمرتبه آنرا از دریا بیرون آورده باشند یا در چند مرتبه، چه آنچه بیرون آمده از یک جنس باشد یا از چند جنس، یک نفر آنرا بیرون آورده باشد یا چند نفر.

مسئله 2365- اگر بدون فرو رفتن در دریا یا بوسیله اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن نموده قیمت آن به هیجده نخود طلا برسد بنا بر احتیاط خمس آن واجب است ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد جزء فوائد و ارباح است که پس از اخراج مخارج سال خمس آنرا باید بدهد.

مسئله 2366- خمس ماهی و حیوانات دیگری که شخص بدون

فرو رفتن در دریا میگیرد در صورتی واجب است که به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.

مسئله 2367- اگر شخص بدون قصد اینکه چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتفاقا جواهری بدستش آید بنا ب احتیاط واجب باید خمس آنرا بدهد.

مسئله 2368- اگر در رودخانه های بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهری بیرون آورد باید خمس آنرا بدهد.