رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 323

مسئله 2402- در رسانیدن خمس به سادات اذن مجتهد شرط نیست و خود دهندگان میتوانند بدهند ولی بهتر آنست با اجازه مجتهد به مصرف برساند.

مسئله 2403- اگر دهنده خمس مالی در شهر دیگری داشته باشد و خمس به آن تعلق بگیرد بهتر آنست که همانجا به مستحقین برساند و جائز است نقل آن به شهری که خود او است ولی اگر تلف شود ضامن است.

مسئله 2404- ذمه شخص از خمس بری نمیشود تا وقتی که آنرا بدست مستحق یا حاکم شرع برساند و فرق نیست بین آنکه خمس در ذمه او باشد یا در عین موجوده.

مسئله 2405- اگر جنسی را به قصد خمس از مال خود جدا کرد احتیاط آنست که آنرا تبدیل به جنس دیگری ننماید.

مسئله 2406- اگر چیزی منتقل شود به مسلمان از کسی که اعتقاد به خمس ندارد مثل کافر و مانند آن و خمس به آن چیز تعلق گرفته باشد دادن خمس بر شخص مسلمان

واجب نیست.

احکام حج

مسئله 2407- حج زیارت کردن خانه خدا و انجام کارهائی است که دین مقدس اسلام دستور داده در آنجا انجام پذیرد، حج در تمام عمر برای کسانی که واجد این شرائط باشند فقط یک مرتبه واجب میشود: شرط- اول آنکه بالغ باشد. دوم- آنکه عاقل و آزاد باشد. سوم- آنکه بواسطه رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامی را انجام دهد و یا مجبور شود عمل واجبی را که مهمتر از حج باشد ترک کند مثلا مجبور باشد از راه غصبی برود و راه دیگری هم نداشته باشد. چهارم- آنکه «مستطیع» باشد و مستطیع بودن به چند چیز است: اول- آنکه توشه راه و مرکب سواری یا مالی که بتواند آنها را تهیه کند داشته باشد. دوم- سلامت مزاج و توانائی آنرا داشته باشد که بتواند مکه رود. سوم- در راه مانعی از رفتن نباشد که اگر راه بسته باشد و شخص از جان یا عرض یا مال خود ایمن نباشد، حج بر او واجب نیست ولی اگر از راه دیگری بتواند برود ولو اینکه دورتر باشد واجب است از آن راه برود. چهارم- به قدر انجام دادن اعمال حج وقت داشته باشد. پنجم- مخارج کسانی را که «واجب النفقه» او هستند مثل زن و بچه خود را داشته باشد. ششم- بعد از برگشتن شغل یا سرمایه به قدر کفایت داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند.

مسئله 2408- زنی که میتواند مکه برود اگر بعد از برگشتن از خودش مال نداشته باشد و شوهرش هم فقیر باشد و خرجی او را ندهد که ناچار شود به سختی زندگی

کند حج بر او واجب نیست.