رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 344

مسئله 2532- اگر رمی یک روز را فراموش کند و فردای آن یادش بیاید باید اول برای روز گذشته رمی نماید بعد مشغول رمی آنروز شود.

مسئله 2533- کسی که حج میکند اگر کفاره ای بر او واجب شود باید آنرا به فقیر صدقه بدهد ولی اگر آن کفاره حیوان باشد باید به نیت کفاره آنرا سر ببرد و بعد به فقیر تصدق نماید.

احکام معاملات

در فضیلت تجارت و کسب

از حضرت امیرالمومنین ( روایت شده که فرمود: «تجارت کنید تا خداوند متعال بر کت به شما عنایت فرماید همانا من شنیدم از رسول خدا ( که فرمود روزی ده جزء است نه جزء آن در تجارت است و یک جزء آن در سائر امور...» حضرت صادق ( فرمود: «خیر و خوبی نیست در کسی که دوست ندارد مال حلال جمع کند و با آن حف ابروی خود بنماید و دیون خود را به آن اداء کند، و صله رحم نماید». و نیز روایت شده که عمر بن مسلم که از اصحاب حضرت صادق ( بود مشغول تجارت بود ترک تجارت کرد و مشغول عبادت شد حضرت احوال او را پرسید عرض کردند که مشغول عبادت شده و ترک تجارت کرده است حضرت فرمودند: «وای بر او آیا نمیداند کسی که تحصیل روزی را ترک کند دعای او به اجابت نمیرسد.» وقتی آیه مبارکه و من یتق ا... یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب نازل شد بعضی از اصحاب پیغمبر ( درهای خانه های خود را بستند و مشغول به عبادت شدند و گفتند خدای متعال ضامن روزی ما شده است

و به این سبب دست از تحصیل روزی کشیدیم. حضرت فرمودند: کسی که چنین کند دعای او مستجاب نمیشود باید طلب روزی کنید من دشمن میدارم کسی را که دهن خود را گشوده و همیشه بگوید خدایا روزی به من ده و بدین گونه طلب روزی را ترک کند».

آداب کسب و تجارت

آداب تجارت چند چیز است: اول- آنکه باید کاسب و تاجر مسائل کسب و تجارت را بداند و معامله صحیح را از باطل بشناسد. دوم- آنکه ما بین خریداران تفاوت نگذارد و با همه به یک نحو رفتار کند مگر اینکه کسی را ترجیح دهد به سبب اینکه از اهل علم و فضل باشد. سوم- آنکه در خرید و فروش رعایت و گذشت داشته باشد. چهارم- آنکه در وقت خریدن کمی کمتر بگیرد و در وقت فروختن کمی زیادتر بدهد. پنجم- آنکه قبول اقاله نماید یعنی هر گاه مشتری از خریدن پشیمان شود و بخواهد معامله را به هم بزند فروشنده پس گیرد و قیمت آنرا رد نماید و همچنین در عکس آن. ششم- آنکه فروشنده جنسی را که میفروشد تعریف نکند و خریدار جنسی را که میخرد، مذمت ننماید.

انواع تجارت

تجارت بر پنج قسم است: واجب، مستحب، مباح، مکروه، حرام.