رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 349

مسئله 2570- اگر کسی که مقدار کمتر را میدهد چیزی علاوه کند مثلا یک من گندم و یک دستمال را به یک من و نیم گندم بفروشد اشکال ندارد و همچنین است اگر از هر دو طرف چیزی زیاد کند مثلا یک من گندم و یک دستمال را به یک من و نیم گندم و یک دستمال بفروشد.

مسئله 2571- اگر چیزی را که مثل پارچه با متر و ذرح میفروشند یا چیزی را که مثل گردو و تخم مرغ با شماره معامله میکنند بفروشد و زیادتر بگیرد مثلا ده تخم مرغ بدهد و یازده تا بگیرد اشکال ندارد لکن مکروه است.

مسئله 2572- جنسی را که در بعضی از شهرها با وزن یا کیل میفروشند و در عضی از شهرها با شماره معامله میکنند احتیاط واجب آنست که آن جنس را به زیادتر از آن نفروشند.

مسئله 2573- اگر چیزی را که میفروشد و عوضی را که میگیرد از یک جنس نباشد زیادی گرفتن اشکال ندارد. پس اگر یک من برنج بفروشد و دو من گندم بگیرد معامله صحیح است.

مسئله 2574- اگر جنسی را که میفروشد و عوضی را که میگیرد از یک چیز عمل آمده باشند باید در معامله زیادی نگیرد پس اگر یک من روغن بفروشد و در عوض آن یک من و نیم پنیر بگیرد ربا و حرام است و احتیاط واجب آنست که اگر میوه رسیده را با میوه نارس معاوضه

نماید زیادی نگیرد.

مسئله 2575- جو و گندم در ربا یک جنس حساب میشود پس اگر یک من گندم بدهد و یک من و پنج سیر جو بگیرد ربا و حرام است و نیز اگر مثلا ده من جو بخرد که سر خرمن ده من گندم بدهد چون جو را نقد گرفته و بعد از مدتی گندم را میدهد مثل آنست که زیاده گرفته و حرام میباشد.

مسئله 2576- اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.

کارهای حرام

مسئله 2577- اعانت ظالمین کردن و متوجه امو ایشان شدن به شرط آنکه کاری که برای ایشان میکند حرام باشد حرام است و گرنه حرام نخواهد بود مثل خیاطی نمودن جهت ایشان و مانند آن مگر آن که عرفا از اعوان آن طائفه محسوب شود.