رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 375

اما اگر خودش راضی شود که برنج بدهد اشکال ندارد.

احکام اجاره

مسئله 2767- معنی اجاره تملیک عمل یا منفعت به عوض معینی است و ممکن است گفته شود که حقیقت اجاره مسلط کردن دیگری است بر عین به جهت استیفاء منفعت در مقابل عوض.

مسئله 2768- در صحت اجاره چند امر شرط است که بعضی از آنها شروط موجر و مستأجر است و بعضی از آنها شرائط عینی است که به اجاره داده میشود و بعضی از آنها شروط منافع و بعضی از آنها شروط اجرت است اما شروط موجر و مستأجر پس همان شرائط فروشنده و خریدار است که در احکام معاملات بیان شد از بلوغ و عقل و قصد و اختیار و آزاد بودن و ممنوع نبودن از تصرف به سبب ورشکستگی و دیوانگی.

شرایط مالی که اجاره داده میشود

مسئله 2769- مالی را که اجاره میدهند شش شرط دارد: اول- آنکه معین باشد پس اگر بگوید یکی از دکانهای خود را اجاره دادم صحیح نیست. دوم- مستأجر آنرا ببیند یا کسی که آنرا اجاره میدهد طوری خصوصیات آنرا بگوید که کاملا معلوم باشد. سوم- تحویل دادن آن ممکن باشد پس اجاره دادن اسبی که فرار کرده باطل است. چهارم- آن مال بواسطه استفاده کردن از بین نرود پس اجاره دادن خوردنیها صحیح نیست.

پنجم- استفاده ای که مال را برای آن اجاره داده اند ممکن باشد پس اجاره دادن زمین برای زراعت در صورتی که آب باران کفایت آنرا نکند و از آب نهر هم مشروب نشود صحیح نیست. ششم- چیزی را که اجاره میدهد مال خود او باشد و اگر مال کس دیگر را اجاره دهد در صورتی صحیح است که صاحبش رضایت داشته باشد و در حین عقد اجاره

یا پس از عقد امضاء نماید پس اجاره خانه یا دکان برای ضبط مشروب الکلی یا فروختن آن یا اجاره حیوان یا اتومبیل و کشتی و مانند آن جهت حمل چیزهای حرام از شهری به شهری یا اجاره زن برای غنا و موسیقی یا اجاره شخصی بواسطه نوشتن چیزهای باطل مانند کتب اهل ضلال و اجاره شخص جهت ساختن شطرنج و نرد و آلات قمار و مانند آن صحیح نیست و اجرت آن حرام است.

شرایط منافع چیزی که اجاره میدهند

مسئله 2770- منافع چیزی که اجاره داده میشد چهار شرط دارد: اول- مباح بودن آن. دوم- آنکه مالیت داشته باشد. سوم- تعیین نوع منفعت در صورتی که آن چیز منافع متعددی داشته باشد. پس در اجاره حیوان یا اتومبیل باید تعیین کند که برای بارکشی است یا سواری گر چه صحیح است اجاره آن برای جمیع منافع آن و مستأجر مالک تمام آنها میشود. چهارم- معلوم بودن مقدار منفعت یا به زمان معلومی مثل سکونت خانه در یک ماه و خیاطی یا بنائی یک روز یا عمل را معلوم کنند مثل خیاطی لباس به دوخت فلان طرز مخصوص.