رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 453

را عقد نکند.

مسئله 3345- اگر شخص زن خود را بدون آنکه او را خبر دهد طلاق دهد چنانچه مخارج او را مثل وقتی که زنش بوده بدهد مثلا بعد از یکسال بگوید یکسال پیش تو را طلاق داده ام و شرعا هم ثابت کند میتواند چیزهائی را که بعد از زمان عده برای آن زن تهیه نموده و او مصرف نکرده است از او پس بگیرد ولی چیزهائی را که مصرف کرده نمیتواند مطالبه نماید.

احکام وصیت

مسئله 3346- وصیت آنست که شخص سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهائی انجام دهند یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک دیگری باشد یا برای اولاد خود قیم و سرپرست معین کند و کسی را که به او وصیت میکند وصی مینامند.

مسئله 3347- کسی که نمیتواند حرف بزند اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند برای هر کاری میتواند وصیت کند و کسی هم که میتواند حرف بزند اگر در کارهای کوچک و کم ارزش با اشاره ای که مقصودش را بفهماند وصیت کند صحیح است ولی در کارهای بزرگ مثل آنکه بخواهد وصیت کند مبلغ زیادی به کسی بدهند اشاره فائده ندارد.

مسئله 3348- اگر مکتوبی به امضاء یا مهر میت ببینند و معلوم باشد که برای وصیت کردن نوشته است باید مطابق آن عمل کنند.

مسئله 3349- کسی که وصیت میکند باید بالغ و عاقل باشد و از روی اختیار وصیت کند و سفیه که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف میکند وصیت او در خصوص دادن مال به کسی نافذ نیست.

مسئله 3350- وقتی علامات مرگ بر کسی ظاهر شود واجب است بر

او وصیت کند به آنکه امانات و چیزهائی که از مردم نزد او میباشد به صاحبانش رد کند و جمعی را بر آنها شاهد بگیرد به خصوص در صورتی که اگر بمیرد بر ورثه او معلوم نباشد و همچنین واجب است وصیت کند حقوق مردم که بر ذمه اوست بدهند از قبیل دیون و ضمانات و دیات و جنایات و مانند اینها و همچنین واجب است وصیت کند در حقوق مالیه که بر ذمه او میباشد از قبیل خمس و سهم امام ( و مظالم و کفارات و مانند آنها بلکه واجب است وصیت کند که نماز و روزه هائی که از او فوت شده قضاء نمایند.

مسئله 3351- هر گاه اموال مردم نزد او باشد و حقوق و واجبات بر او باشد لکن میداند یا اطمینان دارد که ورثه و اموال را به صاحبانش رد میکنند و واجبات بر او را اداء مینمایند در اینصورت وصیت نمودن به آنها واجب نیست لکن احتیاط است.