رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 464

مسئله 3429- اگر میت عمو و عمه و خاله و دائی نداشته باشد مقداری که به عمو و عمه میرسد به اولاد آنان و مقداری که به دائی و خاله میرسد به اولاد آنان داده میشود.

مسئله 3430- اگر وارث میت عمو و عمه و دائی و خاله پدر و عمو و عمه و دائی و خاله مادر او باشند مال سه سهم میشود یک سهم آنرا عمو و عمه و دائی و خاله مادر میت بطور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و دو سهم دیگر آنرا سه قسمت میکنند یک قسمت را دائی و خاله پدر بطور مساوی بین خودشان قسمت مینمایند و دو قسمت دیگر آنرا به

عمو و عمه پدر میت میدهند و عمو و برابر عمه میبرد.

ارث زن و شوهر

مسئله 3431- اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد نصف همه مال را شوهر او و بقیه را ورثه دیگر میبرند و اگر از آن شوهر یا شوهر دیگر اولاد داشته باشد چهار یک مال را شوهر و بقیه را ورثه دیگر میبرند.

مسئله 3432- اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد چهار یک مال او را زن و بقیه را ورثه دیگر میبرند و اگر از آن زن یا زن دیگر اولاد داشته باشد هشت یک مال را زن و باقی را ورثه دیگر میبرند و زن از زمین خانه مسکونی نه از عین زمین و نه از قیمت آن ارث نمیبرد و همچنین از زمین باغ و مزرعه ارث نمیبرد و نیز از عین هوائی خانه مانند بنا و درخت ارث نمیبرد ولی از قیمت آنها ارث میبرد و از درخت و زراعت و ساختمانی که در زمین باغ و زراعت و زمین های دیگر است از قیمت آنها ارث میبرد و احتیاط مستحب آنست که با ورثه صلح نماید.

مسئله 3433- اگر زن بخواهد از چیزهائی که از آنها ارث نمیبرد مانند زمین خانه مسکونی تصرف نماید باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد و نیز احتیاط واجب آنست که ورثه تا سهم زن را نداده اند در چیزهائی که زن از قیمت آنها ارث میبرد مانند بنا و درخت بدون اجازه او تصرف نکنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن اینها را بفروشند در صورتی که زن معامله را اجازه دهد صحیح و گرنه باطل است.

مسئله 3434- اگر بخواهند

بنا و درخت و مانند آنرا قیمت نمایند باید حساب نمایند که اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند تا از بین بروند چه قدر ارزش دارند و سهم زن را از آن قیمت بدهند و این قول مشهور است و لکن محل تأمل است و اقرب اینست که آلات و ابنیه و اشجار را بدون استحقاق بقاء در زمین قیمت نمایند.

مسئله 3435- مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهائی که در آن بکار رفته در حکم ساختمان است.