رساله آیت الله محمد بهبهانی صفحه 468

احکام دیات

مسئله 3459- اگر کسی عمدا و به ناحق دیگری را بکشد ولی کشته میتواند قاتل را عفو کند یا بکشد، یا مقداری که در مسئله بعد گفته میشود از او «دیه» بگیرد با رضائ قاتل به دادن دیه، اما اگر از روی «خطا» بکشد مثلا برای حیوانی تیر بیندازد و اشتباها کسی را بکشد حق ندارد او را بکشد اما میتواند دیه بگیرد.

مسئله 3460- دیه ای که قاتل باید بدهد یکی از شش چیز است: اول- صد شتر که داخل سال ششم شده باشند. دوم- دویست گاو. سوم-هزار گوسفند. چهارم- دویست «حله» و هر حله ای دو پارچه است که در یمن میبافند. پنجم- هزار مثقال شرعی طلا که هر مثقال آن نخود است. ششم- ده هزار درهم

که هر درهمی 6 و 12 نخود نقره سکه دار است.

مسئله 3461- دیه چند چیز مثل دیه کشتن است که مقدار آن در مسئله پیش گفته شد. اول- آنکه دو چشم کسی را کور کند یا چهار پلک چشم او را از بین ببرد و اگر یک چشم او را کور کند باید نصف دیه کشتن را بدهد. دوم- دو گوش کسی را ببرد یا کاری کند که هر دو گوش او کر شود و اگر یک گوش او را ببرد یا کر کند باید نصف دیه کشتن را بدهد و اگر نرمه گوش او را ببرد باید ثلث دیه کشتن را بدهد. سوم- تمام بینی یا نرمه بینی کسی را ببرد.

چهارم- زبان کسی را از بیخ ببرد و اگر مقداری از آنرا ببرد باید به نسبت دیه بدهد مثلا اگر نصف زبان را ببرد باید نصف دیه کشتن را بدهد.

پنجم- تمام دندانهای کسی را از بین ببرد و دیه هر کدام از دوازده دندان جلوی دهان که شش عد بالا و شش عدد پائین میباشد پنجاه مثقال شرعی طلا است و هر مثقال شرعی 18 نخود است و اگر یکی از شانزده دندان عقب را که هشت عدد آنها بالا و هشت عدد پائین است از بین ببرد باید بیست و پنج مثقال شرعی طلا بدهد.

ششم- هر دو دست کسی را از بند جدا کند و اگر از یک بند جدا کند باید نصف دیه کشتن را بدهد.

هفتم- ده انگشت کسی را ببرد و دیه هر انگشت ده یک دیه کشتن است.

هشتم- پشت کسی را طوری بشکند که دیگر درست نشود.