- مقدمۀ ناشر: 1
- [ملاک اجتهاد] 2
- اجتهاد و تقلید 2
- ضرورت تقلید 3
- شناخت اعلم 5
- کیفیت کشف فتوای مجتهد 6
- تقلید در امر رؤیت هلال 7
- راه کسب اجتهاد 8
- محدودۀ فتوای مجتهد 8
- تجزی در اجتهاد 9
- شرایط مجتهد 10
- تقلید در غیر احکام 10
- تقلید از فالاعلم 10
- اصطلاحات توضیح المسائل 11
- [رطوبت مُسریه] 13
- مسائل نجاست و طهارت 13
- بول و غائط 14
- منی 14
- خون 15
- مردار 15
- کافر 16
- احکام متفرقۀ نجاسات 21
- عرق جنب از حرام 21
- برطرف شدن عین نجاست 24
- احکام طهارت 24
- آب کُر 24
- غایب شدن مسلمان 25
- موارد شک در طهارت 25
- احکام تخلی 27
- وسواس در طهارت و نجاست 28
- طهارت و نجاست مسجد 30
- کیفیت وضو 31
- [أحکام وضو] 31
- موالات در وضو 33
- کیفیت مسح 33
- موانع موجود در اعضای وضو 34
- غصبی نبودن آب 35
- وضوی ارتماسی 36
- موارد وجوب وضو 36
- احکام غسل 37
- تیمم 37
- استمناء 39
- احکام حیض 40
- احکام استحاضه 45
- نبش قبر 47
- احکام میّت 47
- [نوشتن آیات قرآن و دعا بر کفن] 47
- احکام شهید 49
- نماز میّت 51
- نماز وحشت 51
- مسائل نماز 52
- رابطۀ خدا با بندگان 52
- [احکام نماز] 52
- اوقات نماز 53
- نمازهای مستحبی 55
- پوشش در نماز 56
- احکام قبله 56
- [واجبات نماز] 58
- تکبیره الاحرام 58
- اذان و اقامه 58
- قرائت 59
- سجده 62
- ذکر 64
- سلام 64
- تشهد 64
- قنوت 65
- تسبیحات اربعه 66
- موارد جواز شکستن نماز 67
- تعقیبات نماز 67
- مبطلات نماز 67
- [خلل در نماز] 67
- شکیات نماز 68
- نماز احتیاط 68
- سجدۀ سهو 68
- [نماز مسافر] 71
- وطن 71
- قصد اقامت 72
- اعراض از وطن 72
- دائم السفر 75
- [احکام نماز قضا] 77
- قضای نماز 77
- قضای نماز والدین 78
- نایب گرفتن برای نماز و روزه 79
- شرایط امام جماعت 85
- [نماز جماعت] 85
- جماعت اهل سنت 88
- نماز جمعه 93
- نماز عید و آیات 93
- تکتُّف در نماز 94
- نماز در اماکن مقدسه 94
- نماز معذور 95
- مبطلات روزه 96
- مسائل روزه 96
- وجوب امساک 98
- قضا و کفارۀ روزه 98
- رؤیت هلال 100
- اعتکاف 101
- تقیه در روزه 101
- روزۀ استیجاری 102
- روزۀ با حَرَج 102
- مسائل خمس 103
- مسائل متفرقۀ روزه 103
- [خمس در زمان پیامبر] 103
- خمس غنائم 103
- متعلق خمس 104
- خمس اتومبیل 107
- خمس درآمد و کسب 108
- خمس بخشش 108
- خمس اجارۀ موقوفه 108
- خمس سرمایه و ترقی قیمت 117
- خمس مهریه و جهیزیه 118
- خمس ارث 120
- خمس صدقه 120
- خمس اموال میّت 121
- خمس هدیه 122
- خمس پس انداز 127
- خمس وام و قرض 131
- خمس خانه و زمین 134
- خمس اسباب منزل 146
- خمس پول حج و عمره 147
- خمس وجوهات و شهریه 149
- پرداخت خمس 149
- مال حلال مخلوط به حرام 154
- خمس معدن 154
- خمس اموال غیر مسلمان 156
- تصرف در مال متعلق خمس 157
- مصرف خمس 158
- تصرف در خمس 158
- مسائل زکات 161
- مصرف وجوهات 162
- زکات فطره 163
- مسائل حج 165
- مسائل حکومتی 171
- مسائل خرید و فروش 175
- [برکت در کسب] 175
- اصل اولی و بنای عقلا در معاملات 175
- معاملات، تأسیسی یا امضایی است؟ 176
- ملکیت موقت در خرید و فروش 176
- قصد در معاملات 177
- معاملات ربوی 177
- رشوه 182
- معاملۀ پول و چک 185
- معاملۀ خانه 187
- معاملۀ زمین 188
- معاملات اینترنتی 194
- قراردادهای شرکت ها 198
- معامله با اجانب 199
- خرید و فروش حق نوآوری 201
- دریافت وجه در مقابل تعلیم قرآن 201
- خرید و فروش بن کارگری 202
- معاملۀ تریاک 202
- خرید و فروش وسایل صوتی و تصویری 202
- بیع سلف 203
- تعیین ثمن و مثمن در بیع 204
- خرید و فروش اعضای بدن 209
- حق دلالی 210
- معاملۀ اوراق بهادار 210
- جایزۀ فروشگاه ها 211
- بیع مضطر 211
- نقد و نسیه 213
- فروش اموال دیگران 214
- قبض و اقباض فضولی 214
- غش در معامله 215
- معامله با ثمن مجهول 215
- خیارات و شرط ضمن عقد 216
- فروش اشیای مجهول المالک 216
- مسائل صلح 223
- مسائل شرکت 225
- مسائل مضاربه 228
- مسائل مزارعه 231
- مسائل اجاره 232
- مسائل سرقفلی 236
- مسائل بیمه 237
- مسائل قرض 243
- [معاملات ظاهری بانک ها] 245
- مسائل بانکی 245
- سپرده گذاری و سود بانکی 248
- وام 249
- فروش حق وام 253
- دیرکرد 254
- کارمزد بانکی 255
- تخلف از قرارداد بانکی 256
- مسائل رهن 258
- مسائل ضمان 260
- مسائل ودیعه 265
- مسائل هبه 266
- مسائل وقف 273
- متصرفات وقف 273
- تصرف در موقوفه برای غیر مورد وقف 278
- تولیت وقف 280
- وقف سهم مشاع 286
- مسائل متفرقۀ وقف 287
- مسائل محجوران 295
- مسائل مشاغل و درآمد 296
- مسائل مسابقات و سرگرمی ها 298
- ملاک حرمت غنا 305
- هنرها 305
- مسائل معاشرت 310
- نگاه و لمس 317
- پوشش و حجاب 318
- تراشیدن ریش 322
- مسائل متفرقه پوشش و حجاب 322
- پیوند اعضا 324
- مسائل پزشکی 324
- تلقیح 325
- کاشتن جنین در رحم زوجه 326
- مرگ مغزی 327
- قصور پزشک 327
- نیاز به ازدواج 328
- شرایط ازدواج 328
- مسائل ازدواج و زناشویی 328
- اکراه در ازدواج 329
- ولایت پدر در امر ازدواج 329
- نکاح سید با غیر سیده 330
- ازدواج صغیره 330
- نکاح در عدّه 331
- عقد فضولی 331
- ازدواج با خنثای مشکل 332
- ازدواج با غیر مسلمان 333
- نکاح با لا ابالی 333
- شرط ضمن عقد 334
- مهریه و شیربها 336
- ازدواج موقت و اذن ولیّ 343
- موانع ازدواج 347
- موارد فسخ عقد 348
- تمکین و نشوز 348
- محرمیّت 350
- حکم عزل 355
- کنترل جمعیت 356
- مسائل ناباروری 356
- وطی به شبهه 356
- نفقه 357
- حق حضانت 360
- عقیقه 363
- مسائل متفرقۀ ازدواج 363
- [اجرای صیغه طلاق غیابی] 370
- مسائل طلاق 370
- طلاق غیابی 373
- وکالت در طلاق 374
- احکام عدّه 377
- طلاق خلع 377
- لعان 378
- حقوق والدین 380
- مسائل حقوق 380
- حقوق زوجین 381
- حقوق فرزند 387
- حقوق معنوی 388
- حقوق کارگران و کارمندان 391
- حقوق شهروندی 393
- حقوق همسایه 396
- حقوق اقلیت های مذهبی 397
- حق مالکیت 397
- احقاق حقوق 399
- حقوق اتباع خارجی 400
- مسائل نذر و قسم 401
- مسائل احیای زمین های موات 407
- مسائل غصب 409
- مسائل لُقطه 416
- اموال مجهول المالک 418
- مسائل سربریدن و شکار حیوانات 419
- مسائل خوردنی ها و آشامیدنی ها 425
- مسائل وصیت 427
- مسائل ارث 437
- مسائل قضاوت 447
- شرایط و صفات قاضی 447
- خطای قاضی 449
- مسائل اقرار و شهادت 450
- هزینۀ دادرسی 452
- [جایگزین کردن مجازات] 453
- مسائل حدود و تعزیرات 453
- حدّ زنا 453
- رجم در قرآن 455
- حدّ سرقت 456
- احکام محارب 456
- احکام مرتد 458
- قسامه 461
- مسائل قصاص و دیات 461
- دیۀ قتل 462
- آمریت در قتل 465
- قتل شبه عمد 465
- قتل عمد 466
- دیۀ قتل 467
- بخشش دیه 470
- پرداخت دیه در ماه های حرام 470
- دیۀ اعضا و جراحت 471
- قصاص اهل کتاب 471
- دیۀ جنین 474
- مسائل دَین 477
- احکام زیارات و عزاداری 479
- مسائل متفرقه 483
تعیین ثمن و مثمن در بیع
«سؤال 3315» ارثی که از پدرم بر جای ماند سه دانگ از یک منزل مسکونی بود و یک باغی که از اجداد ما به پدرم رسیده بود و عموها و عمه ها نیز در آن باغ شریک پدرم بودند. از عموهایم سؤال کردم که متراژ باغ سهم الارث من چقدر است؟ گفتند: یک هزار متر که از نظر ارزش مالی مطابق سه دانگ منزل سهم مادرم بود؛ لذا من و مادرم تصمیم گرفتیم که سهم الارث باغ را به مادرم بدهم و در عوض سه دانگ منزل را که سهم مادرم بود را به نام
من کند. اکنون پس از 23 سال متوجه شدیم که سهم الارث باغ این جانب دو هزار متر بوده و با این وصف من دو برابر آنچه را که باید بدهم داده ام. حال تکلیف چیست؟
جواب: اگر معامله روی یک هزار متر واقع شده بقیه زمین مال شماست، ولی اگر معامله روی کل سهم الارث شما واقع شده که حد و حدود آن در حال معامله ولو اجمالًا معین و منطبق بر همۀ دو هزار متر بوده است زمین کلًا مال مادر شماست منتهی اگر در اثر اشتباه، شما مغبون شده اید در آن موقع خیار غبن دارید و می توانید معامله را فسخ کنید.
«سؤال 3316» چند سال پیش، مشتری منزلی را از بایع خریداری کرده و در قرارداد، مساحت آن صد متر مربع و قیمت آن نه میلیون تومان درج شده است. در حال حاضر معلوم شده که مساحت کل آن منزل هشتاد متر مربع و بیست متر کسری دارد و به مقدار 50 متر مربع نیز مستحق للغیر درآمده و مشتری نیز در حین عقد بیع، جاهل بوده و در حال حاضر مالک یک باب منزل سی متری است و بایع پس از شکایت مشتری، متعهد شده که مقدار مساحت مستحق للغیر را از سازمان مربوطه خریداری کند و شخصاً ثمن آن را بپردازد، ولی متأسفانه به تعهد خود عمل نکرده است.
به نظر حضرت عالی، مشتری برای استیفا و احیای حقوق تضییع شده چگونه عمل کند و آیا مشتری می تواند مطابق تعهدنامۀ کتبی بایع، مبنی بر خریداری مقدار 50 متری از سازمان مربوطه و پرداخت ثمن آن بایع را ملزم به انجام تعهد کند؟