- مقدمۀ ناشر: 1
- [ملاک اجتهاد] 2
- اجتهاد و تقلید 2
- ضرورت تقلید 3
- شناخت اعلم 5
- کیفیت کشف فتوای مجتهد 6
- تقلید در امر رؤیت هلال 7
- محدودۀ فتوای مجتهد 8
- راه کسب اجتهاد 8
- تجزی در اجتهاد 9
- شرایط مجتهد 10
- تقلید از فالاعلم 10
- تقلید در غیر احکام 10
- اصطلاحات توضیح المسائل 11
- [رطوبت مُسریه] 13
- مسائل نجاست و طهارت 13
- منی 14
- بول و غائط 14
- خون 15
- مردار 15
- کافر 16
- احکام متفرقۀ نجاسات 21
- عرق جنب از حرام 21
- برطرف شدن عین نجاست 24
- آب کُر 24
- احکام طهارت 24
- غایب شدن مسلمان 25
- موارد شک در طهارت 25
- احکام تخلی 27
- وسواس در طهارت و نجاست 28
- طهارت و نجاست مسجد 30
- کیفیت وضو 31
- [أحکام وضو] 31
- کیفیت مسح 33
- موالات در وضو 33
- موانع موجود در اعضای وضو 34
- غصبی نبودن آب 35
- موارد وجوب وضو 36
- وضوی ارتماسی 36
- احکام غسل 37
- تیمم 37
- استمناء 39
- احکام حیض 40
- احکام استحاضه 45
- [نوشتن آیات قرآن و دعا بر کفن] 47
- احکام میّت 47
- نبش قبر 47
- احکام شهید 49
- نماز میّت 51
- نماز وحشت 51
- [احکام نماز] 52
- مسائل نماز 52
- رابطۀ خدا با بندگان 52
- اوقات نماز 53
- نمازهای مستحبی 55
- احکام قبله 56
- پوشش در نماز 56
- [واجبات نماز] 58
- تکبیره الاحرام 58
- اذان و اقامه 58
- قرائت 59
- سجده 62
- سلام 64
- تشهد 64
- ذکر 64
- قنوت 65
- تسبیحات اربعه 66
- مبطلات نماز 67
- تعقیبات نماز 67
- [خلل در نماز] 67
- موارد جواز شکستن نماز 67
- نماز احتیاط 68
- شکیات نماز 68
- سجدۀ سهو 68
- [نماز مسافر] 71
- وطن 71
- قصد اقامت 72
- اعراض از وطن 72
- دائم السفر 75
- قضای نماز 77
- [احکام نماز قضا] 77
- قضای نماز والدین 78
- نایب گرفتن برای نماز و روزه 79
- [نماز جماعت] 85
- شرایط امام جماعت 85
- جماعت اهل سنت 88
- نماز جمعه 93
- نماز عید و آیات 93
- تکتُّف در نماز 94
- نماز در اماکن مقدسه 94
- نماز معذور 95
- مبطلات روزه 96
- مسائل روزه 96
- وجوب امساک 98
- قضا و کفارۀ روزه 98
- رؤیت هلال 100
- تقیه در روزه 101
- اعتکاف 101
- روزۀ با حَرَج 102
- روزۀ استیجاری 102
- [خمس در زمان پیامبر] 103
- مسائل خمس 103
- مسائل متفرقۀ روزه 103
- خمس غنائم 103
- متعلق خمس 104
- خمس اتومبیل 107
- خمس بخشش 108
- خمس اجارۀ موقوفه 108
- خمس درآمد و کسب 108
- خمس سرمایه و ترقی قیمت 117
- خمس مهریه و جهیزیه 118
- خمس ارث 120
- خمس صدقه 120
- خمس اموال میّت 121
- خمس هدیه 122
- خمس پس انداز 127
- خمس وام و قرض 131
- خمس خانه و زمین 134
- خمس اسباب منزل 146
- خمس پول حج و عمره 147
- پرداخت خمس 149
- خمس وجوهات و شهریه 149
- مال حلال مخلوط به حرام 154
- خمس معدن 154
- خمس اموال غیر مسلمان 156
- تصرف در مال متعلق خمس 157
- مصرف خمس 158
- تصرف در خمس 158
- مسائل زکات 161
- مصرف وجوهات 162
- زکات فطره 163
- مسائل حج 165
- مسائل حکومتی 171
- [برکت در کسب] 175
- اصل اولی و بنای عقلا در معاملات 175
- مسائل خرید و فروش 175
- معاملات، تأسیسی یا امضایی است؟ 176
- ملکیت موقت در خرید و فروش 176
- قصد در معاملات 177
- معاملات ربوی 177
- رشوه 182
- معاملۀ پول و چک 185
- معاملۀ خانه 187
- معاملۀ زمین 188
- معاملات اینترنتی 194
- قراردادهای شرکت ها 198
- معامله با اجانب 199
- خرید و فروش حق نوآوری 201
- دریافت وجه در مقابل تعلیم قرآن 201
- خرید و فروش وسایل صوتی و تصویری 202
- معاملۀ تریاک 202
- خرید و فروش بن کارگری 202
- بیع سلف 203
- تعیین ثمن و مثمن در بیع 204
- خرید و فروش اعضای بدن 209
- حق دلالی 210
- معاملۀ اوراق بهادار 210
- بیع مضطر 211
- جایزۀ فروشگاه ها 211
- نقد و نسیه 213
- قبض و اقباض فضولی 214
- فروش اموال دیگران 214
- معامله با ثمن مجهول 215
- غش در معامله 215
- خیارات و شرط ضمن عقد 216
- فروش اشیای مجهول المالک 216
- مسائل صلح 223
- مسائل شرکت 225
- مسائل مضاربه 228
- مسائل مزارعه 231
- مسائل اجاره 232
- مسائل سرقفلی 236
- مسائل بیمه 237
- مسائل قرض 243
- [معاملات ظاهری بانک ها] 245
- مسائل بانکی 245
- سپرده گذاری و سود بانکی 248
- وام 249
- فروش حق وام 253
- دیرکرد 254
- کارمزد بانکی 255
- تخلف از قرارداد بانکی 256
- مسائل رهن 258
- مسائل ضمان 260
- مسائل ودیعه 265
- مسائل هبه 266
- متصرفات وقف 273
- مسائل وقف 273
- تصرف در موقوفه برای غیر مورد وقف 278
- تولیت وقف 280
- وقف سهم مشاع 286
- مسائل متفرقۀ وقف 287
- مسائل محجوران 295
- مسائل مشاغل و درآمد 296
- مسائل مسابقات و سرگرمی ها 298
- ملاک حرمت غنا 305
- هنرها 305
- مسائل معاشرت 310
- نگاه و لمس 317
- پوشش و حجاب 318
- تراشیدن ریش 322
- مسائل متفرقه پوشش و حجاب 322
- پیوند اعضا 324
- مسائل پزشکی 324
- تلقیح 325
- کاشتن جنین در رحم زوجه 326
- مرگ مغزی 327
- قصور پزشک 327
- مسائل ازدواج و زناشویی 328
- شرایط ازدواج 328
- نیاز به ازدواج 328
- اکراه در ازدواج 329
- ولایت پدر در امر ازدواج 329
- نکاح سید با غیر سیده 330
- ازدواج صغیره 330
- عقد فضولی 331
- نکاح در عدّه 331
- ازدواج با خنثای مشکل 332
- ازدواج با غیر مسلمان 333
- نکاح با لا ابالی 333
- شرط ضمن عقد 334
- مهریه و شیربها 336
- ازدواج موقت و اذن ولیّ 343
- موانع ازدواج 347
- تمکین و نشوز 348
- موارد فسخ عقد 348
- محرمیّت 350
- حکم عزل 355
- کنترل جمعیت 356
- مسائل ناباروری 356
- وطی به شبهه 356
- نفقه 357
- حق حضانت 360
- مسائل متفرقۀ ازدواج 363
- عقیقه 363
- مسائل طلاق 370
- [اجرای صیغه طلاق غیابی] 370
- طلاق غیابی 373
- وکالت در طلاق 374
- احکام عدّه 377
- طلاق خلع 377
- لعان 378
- مسائل حقوق 380
- حقوق والدین 380
- حقوق زوجین 381
- حقوق فرزند 387
- حقوق معنوی 388
- حقوق کارگران و کارمندان 391
- حقوق شهروندی 393
- حقوق همسایه 396
- حق مالکیت 397
- حقوق اقلیت های مذهبی 397
- احقاق حقوق 399
- حقوق اتباع خارجی 400
- مسائل نذر و قسم 401
- مسائل احیای زمین های موات 407
- مسائل غصب 409
- مسائل لُقطه 416
- اموال مجهول المالک 418
- مسائل سربریدن و شکار حیوانات 419
- مسائل خوردنی ها و آشامیدنی ها 425
- مسائل وصیت 427
- مسائل ارث 437
- مسائل قضاوت 447
- شرایط و صفات قاضی 447
- خطای قاضی 449
- مسائل اقرار و شهادت 450
- هزینۀ دادرسی 452
- حدّ زنا 453
- مسائل حدود و تعزیرات 453
- [جایگزین کردن مجازات] 453
- رجم در قرآن 455
- حدّ سرقت 456
- احکام محارب 456
- احکام مرتد 458
- قسامه 461
- مسائل قصاص و دیات 461
- دیۀ قتل 462
- قتل شبه عمد 465
- آمریت در قتل 465
- قتل عمد 466
- دیۀ قتل 467
- پرداخت دیه در ماه های حرام 470
- بخشش دیه 470
- قصاص اهل کتاب 471
- دیۀ اعضا و جراحت 471
- دیۀ جنین 474
- مسائل دَین 477
- احکام زیارات و عزاداری 479
- مسائل متفرقه 483
مسائل ارث
«سؤال 3987» اگر دختر 35 از 16 ماترک را به ارث ببرد، کل ارث دختر بیش از 12 می شود که در قرآن به طور صریح آمده، که دختر 12 ارث می برد؛ آیا می شود به دختر
بیش از آنچه در قرآن آمده ارث داد یا نه؟ و آیا این مخالف دستور قرآن نیست؟ چون آنچه را که خدا دستور داده 12 از ارث بوده و نه بیشتر.
جواب: در ارث، یک قسمت فریضه است و یک قسمت از باب ردّ پرداخت می گردد اگر از میّت، پدر و مادر و یک دختر باقی باشند فریضه هر کدام از والدین 16 و فریضۀ دختر نصف مال است طبعاً 16 باقی می ماند که بین آنها به نسبت سهام تقسیم می شود و نام آن «ردّ» است، در نتیجه به هر یک از والدین 15 مال و به دختر 35 می رسد و این از مسلّمات فقه شیعه است.
«سؤال 3988» در رابطه با تقسیم ارث اشاره کرده بودید به «باب ردّ» که یکی از مسلمات شیعه است. مستدعی است توضیحی بفرمایید که از چه هنگام «باب ردّ» در شیعه وارد شده و به چه دلیل؟ و اگر ممکن است کتابی را در این رابطه معرفی کنید.
جواب: تفصیل در نامه نمی گنجد و به طور اجمال وجوب ردّ و باطل بودن تعصیب «1» از مسلمات فقه شیعه است و احدی از علمای شیعه تعصیب را که مذهب
______________________________
(1)- تعصیب از ریشه و مادۀ عصبه است؛ یعنی خویشان مذکر میّت که بی واسطه یا با واسطۀ مرد بامیّت نسبت داشته باشند. مورد تعصیب جایی است که مال میّت از سهام وارثان زیادتر باشد، اهل سنت می گویند: «زاید بر آن به عصبۀ میّت داده می شود»، ولی علمای شیعه می گویند: «زاید بر سهام به وارثان صاحب سهم داده می شود». از باب مثال اگر وارث میّت، منحصر به مادر او و یک دختر باشد مال
میّت دوازده قسمت شده، نصف آن به دختر و یک ششم آن به مادر می رسد و ثلث باقی مانده- چهار قسمت دیگر- به نسبت ارث مادر و دختر میّت به آنها داده می شود؛ یعنی سه قسمت مال دختر و یک قسمت مال مادر است.