- مقدمۀ ناشر: 1
- [ملاک اجتهاد] 2
- اجتهاد و تقلید 2
- ضرورت تقلید 3
- شناخت اعلم 5
- کیفیت کشف فتوای مجتهد 6
- تقلید در امر رؤیت هلال 7
- راه کسب اجتهاد 8
- محدودۀ فتوای مجتهد 8
- تجزی در اجتهاد 9
- تقلید از فالاعلم 10
- شرایط مجتهد 10
- تقلید در غیر احکام 10
- اصطلاحات توضیح المسائل 11
- [رطوبت مُسریه] 13
- مسائل نجاست و طهارت 13
- بول و غائط 14
- منی 14
- مردار 15
- خون 15
- کافر 16
- احکام متفرقۀ نجاسات 21
- عرق جنب از حرام 21
- احکام طهارت 24
- برطرف شدن عین نجاست 24
- آب کُر 24
- غایب شدن مسلمان 25
- موارد شک در طهارت 25
- احکام تخلی 27
- وسواس در طهارت و نجاست 28
- طهارت و نجاست مسجد 30
- کیفیت وضو 31
- [أحکام وضو] 31
- کیفیت مسح 33
- موالات در وضو 33
- موانع موجود در اعضای وضو 34
- غصبی نبودن آب 35
- وضوی ارتماسی 36
- موارد وجوب وضو 36
- تیمم 37
- احکام غسل 37
- استمناء 39
- احکام حیض 40
- احکام استحاضه 45
- نبش قبر 47
- احکام میّت 47
- [نوشتن آیات قرآن و دعا بر کفن] 47
- احکام شهید 49
- نماز وحشت 51
- نماز میّت 51
- مسائل نماز 52
- رابطۀ خدا با بندگان 52
- [احکام نماز] 52
- اوقات نماز 53
- نمازهای مستحبی 55
- احکام قبله 56
- پوشش در نماز 56
- اذان و اقامه 58
- تکبیره الاحرام 58
- [واجبات نماز] 58
- قرائت 59
- سجده 62
- ذکر 64
- سلام 64
- تشهد 64
- قنوت 65
- تسبیحات اربعه 66
- موارد جواز شکستن نماز 67
- تعقیبات نماز 67
- مبطلات نماز 67
- [خلل در نماز] 67
- شکیات نماز 68
- نماز احتیاط 68
- سجدۀ سهو 68
- [نماز مسافر] 71
- وطن 71
- اعراض از وطن 72
- قصد اقامت 72
- دائم السفر 75
- [احکام نماز قضا] 77
- قضای نماز 77
- قضای نماز والدین 78
- نایب گرفتن برای نماز و روزه 79
- [نماز جماعت] 85
- شرایط امام جماعت 85
- جماعت اهل سنت 88
- نماز عید و آیات 93
- نماز جمعه 93
- نماز در اماکن مقدسه 94
- تکتُّف در نماز 94
- نماز معذور 95
- مبطلات روزه 96
- مسائل روزه 96
- قضا و کفارۀ روزه 98
- وجوب امساک 98
- رؤیت هلال 100
- تقیه در روزه 101
- اعتکاف 101
- روزۀ استیجاری 102
- روزۀ با حَرَج 102
- مسائل خمس 103
- مسائل متفرقۀ روزه 103
- [خمس در زمان پیامبر] 103
- خمس غنائم 103
- متعلق خمس 104
- خمس اتومبیل 107
- خمس بخشش 108
- خمس درآمد و کسب 108
- خمس اجارۀ موقوفه 108
- خمس سرمایه و ترقی قیمت 117
- خمس مهریه و جهیزیه 118
- خمس صدقه 120
- خمس ارث 120
- خمس اموال میّت 121
- خمس هدیه 122
- خمس پس انداز 127
- خمس وام و قرض 131
- خمس خانه و زمین 134
- خمس اسباب منزل 146
- خمس پول حج و عمره 147
- خمس وجوهات و شهریه 149
- پرداخت خمس 149
- مال حلال مخلوط به حرام 154
- خمس معدن 154
- خمس اموال غیر مسلمان 156
- تصرف در مال متعلق خمس 157
- مصرف خمس 158
- تصرف در خمس 158
- مسائل زکات 161
- مصرف وجوهات 162
- زکات فطره 163
- مسائل حج 165
- مسائل حکومتی 171
- مسائل خرید و فروش 175
- اصل اولی و بنای عقلا در معاملات 175
- [برکت در کسب] 175
- معاملات، تأسیسی یا امضایی است؟ 176
- ملکیت موقت در خرید و فروش 176
- معاملات ربوی 177
- قصد در معاملات 177
- رشوه 182
- معاملۀ پول و چک 185
- معاملۀ خانه 187
- معاملۀ زمین 188
- معاملات اینترنتی 194
- قراردادهای شرکت ها 198
- معامله با اجانب 199
- خرید و فروش حق نوآوری 201
- دریافت وجه در مقابل تعلیم قرآن 201
- خرید و فروش وسایل صوتی و تصویری 202
- خرید و فروش بن کارگری 202
- معاملۀ تریاک 202
- بیع سلف 203
- تعیین ثمن و مثمن در بیع 204
- خرید و فروش اعضای بدن 209
- حق دلالی 210
- معاملۀ اوراق بهادار 210
- بیع مضطر 211
- جایزۀ فروشگاه ها 211
- نقد و نسیه 213
- فروش اموال دیگران 214
- قبض و اقباض فضولی 214
- غش در معامله 215
- معامله با ثمن مجهول 215
- خیارات و شرط ضمن عقد 216
- فروش اشیای مجهول المالک 216
- مسائل صلح 223
- مسائل شرکت 225
- مسائل مضاربه 228
- مسائل مزارعه 231
- مسائل اجاره 232
- مسائل سرقفلی 236
- مسائل بیمه 237
- مسائل قرض 243
- [معاملات ظاهری بانک ها] 245
- مسائل بانکی 245
- سپرده گذاری و سود بانکی 248
- وام 249
- فروش حق وام 253
- دیرکرد 254
- کارمزد بانکی 255
- تخلف از قرارداد بانکی 256
- مسائل رهن 258
- مسائل ضمان 260
- مسائل ودیعه 265
- مسائل هبه 266
- مسائل وقف 273
- متصرفات وقف 273
- تصرف در موقوفه برای غیر مورد وقف 278
- تولیت وقف 280
- وقف سهم مشاع 286
- مسائل متفرقۀ وقف 287
- مسائل محجوران 295
- مسائل مشاغل و درآمد 296
- مسائل مسابقات و سرگرمی ها 298
- ملاک حرمت غنا 305
- هنرها 305
- مسائل معاشرت 310
- نگاه و لمس 317
- پوشش و حجاب 318
- تراشیدن ریش 322
- مسائل متفرقه پوشش و حجاب 322
- مسائل پزشکی 324
- پیوند اعضا 324
- تلقیح 325
- کاشتن جنین در رحم زوجه 326
- قصور پزشک 327
- مرگ مغزی 327
- مسائل ازدواج و زناشویی 328
- نیاز به ازدواج 328
- شرایط ازدواج 328
- ولایت پدر در امر ازدواج 329
- اکراه در ازدواج 329
- نکاح سید با غیر سیده 330
- ازدواج صغیره 330
- نکاح در عدّه 331
- عقد فضولی 331
- ازدواج با خنثای مشکل 332
- ازدواج با غیر مسلمان 333
- نکاح با لا ابالی 333
- شرط ضمن عقد 334
- مهریه و شیربها 336
- ازدواج موقت و اذن ولیّ 343
- موانع ازدواج 347
- تمکین و نشوز 348
- موارد فسخ عقد 348
- محرمیّت 350
- حکم عزل 355
- کنترل جمعیت 356
- مسائل ناباروری 356
- وطی به شبهه 356
- نفقه 357
- حق حضانت 360
- عقیقه 363
- مسائل متفرقۀ ازدواج 363
- [اجرای صیغه طلاق غیابی] 370
- مسائل طلاق 370
- طلاق غیابی 373
- وکالت در طلاق 374
- طلاق خلع 377
- احکام عدّه 377
- لعان 378
- حقوق والدین 380
- مسائل حقوق 380
- حقوق زوجین 381
- حقوق فرزند 387
- حقوق معنوی 388
- حقوق کارگران و کارمندان 391
- حقوق شهروندی 393
- حقوق همسایه 396
- حقوق اقلیت های مذهبی 397
- حق مالکیت 397
- احقاق حقوق 399
- حقوق اتباع خارجی 400
- مسائل نذر و قسم 401
- مسائل احیای زمین های موات 407
- مسائل غصب 409
- مسائل لُقطه 416
- اموال مجهول المالک 418
- مسائل سربریدن و شکار حیوانات 419
- مسائل خوردنی ها و آشامیدنی ها 425
- مسائل وصیت 427
- مسائل ارث 437
- شرایط و صفات قاضی 447
- مسائل قضاوت 447
- خطای قاضی 449
- مسائل اقرار و شهادت 450
- هزینۀ دادرسی 452
- [جایگزین کردن مجازات] 453
- مسائل حدود و تعزیرات 453
- حدّ زنا 453
- رجم در قرآن 455
- حدّ سرقت 456
- احکام محارب 456
- احکام مرتد 458
- قسامه 461
- مسائل قصاص و دیات 461
- دیۀ قتل 462
- آمریت در قتل 465
- قتل شبه عمد 465
- قتل عمد 466
- دیۀ قتل 467
- بخشش دیه 470
- پرداخت دیه در ماه های حرام 470
- دیۀ اعضا و جراحت 471
- قصاص اهل کتاب 471
- دیۀ جنین 474
- مسائل دَین 477
- احکام زیارات و عزاداری 479
- مسائل متفرقه 483
مسائل قضاوت
شرایط و صفات قاضی
«سؤال 4012» شرایط حاکم شرع واجد الشرایط از نظر شرع کدام است؟ آیا یک قاضی دادگاه عمومی حاکم شرع واجد الشرایط محسوب می شود؟
جواب: قاضی- علاوه بر بلوغ، عقل، ایمان، عدالت، مرد بودن، طهارت مولد و بنابر احتیاط واجب مجتهد بودن، بلکه بنابر احتیاط اعلم بلد یا منصوب بودن از طرف اعلم- باید رشید نیز باشد، یعنی بتواند با کارشناسی و ادراک صحیح از موضوعات و شرایط و اوضاع موجود و لحاظ مصالح و مفاسد معقول و مقبول، حکم شرعی را صادر کند، و در این صورت او حاکم شرع محسوب است.
«سؤال 4013» آیا قاضی غیر شیعه می تواند برای شیعیان حکم صادر کند؟
جواب: قضاوت قاضی غیر شیعی برای شیعه نافذ نیست، ولی اگر در مورد خاصی استنقاذ حق شیعی جز از راه قضاوت غیر شیعی ممکن نباشد بعید نیست مانعی نداشته باشد.
«سؤال 4014» آیا مجتهد جامع الشرایط می تواند اختیار صدور حکم راجع به حدود را به شخص غیر مجتهد واگذار کند؟ و آیا اقرار به جرمی که موجب حدّ است نزد حاکم غیر مجتهد حدّ را ثابت می کند؟
جواب: قال امیر المؤمنین علیه السلام لشریح:
«یا
شریح قد جلست مجلساً لایجلسه إلّا نبیّ أو وصیّ نبیّ أو شقیّ».
«1» به نظر این جانب قاضی و از جمله قاضی در حدود باید مجتهد عادل باشد و
______________________________
(1)- وسائل الشیعه، ج 27، ص 17، ابواب صفات قاضی، باب 3، ح 2.