- مقدمۀ ناشر: 1
- اجتهاد و تقلید 2
- [ملاک اجتهاد] 2
- ضرورت تقلید 3
- شناخت اعلم 5
- کیفیت کشف فتوای مجتهد 6
- تقلید در امر رؤیت هلال 7
- محدودۀ فتوای مجتهد 8
- راه کسب اجتهاد 8
- تجزی در اجتهاد 9
- تقلید در غیر احکام 10
- شرایط مجتهد 10
- تقلید از فالاعلم 10
- اصطلاحات توضیح المسائل 11
- مسائل نجاست و طهارت 13
- [رطوبت مُسریه] 13
- منی 14
- بول و غائط 14
- خون 15
- مردار 15
- کافر 16
- احکام متفرقۀ نجاسات 21
- عرق جنب از حرام 21
- برطرف شدن عین نجاست 24
- آب کُر 24
- احکام طهارت 24
- غایب شدن مسلمان 25
- موارد شک در طهارت 25
- احکام تخلی 27
- وسواس در طهارت و نجاست 28
- طهارت و نجاست مسجد 30
- [أحکام وضو] 31
- کیفیت وضو 31
- موالات در وضو 33
- کیفیت مسح 33
- موانع موجود در اعضای وضو 34
- غصبی نبودن آب 35
- موارد وجوب وضو 36
- وضوی ارتماسی 36
- تیمم 37
- احکام غسل 37
- استمناء 39
- احکام حیض 40
- احکام استحاضه 45
- احکام میّت 47
- نبش قبر 47
- [نوشتن آیات قرآن و دعا بر کفن] 47
- احکام شهید 49
- نماز میّت 51
- نماز وحشت 51
- [احکام نماز] 52
- رابطۀ خدا با بندگان 52
- مسائل نماز 52
- اوقات نماز 53
- نمازهای مستحبی 55
- پوشش در نماز 56
- احکام قبله 56
- تکبیره الاحرام 58
- [واجبات نماز] 58
- اذان و اقامه 58
- قرائت 59
- سجده 62
- ذکر 64
- تشهد 64
- سلام 64
- قنوت 65
- تسبیحات اربعه 66
- تعقیبات نماز 67
- مبطلات نماز 67
- [خلل در نماز] 67
- موارد جواز شکستن نماز 67
- شکیات نماز 68
- نماز احتیاط 68
- سجدۀ سهو 68
- وطن 71
- [نماز مسافر] 71
- قصد اقامت 72
- اعراض از وطن 72
- دائم السفر 75
- قضای نماز 77
- [احکام نماز قضا] 77
- قضای نماز والدین 78
- نایب گرفتن برای نماز و روزه 79
- شرایط امام جماعت 85
- [نماز جماعت] 85
- جماعت اهل سنت 88
- نماز جمعه 93
- نماز عید و آیات 93
- نماز در اماکن مقدسه 94
- تکتُّف در نماز 94
- نماز معذور 95
- مبطلات روزه 96
- مسائل روزه 96
- وجوب امساک 98
- قضا و کفارۀ روزه 98
- رؤیت هلال 100
- تقیه در روزه 101
- اعتکاف 101
- روزۀ با حَرَج 102
- روزۀ استیجاری 102
- [خمس در زمان پیامبر] 103
- مسائل خمس 103
- مسائل متفرقۀ روزه 103
- خمس غنائم 103
- متعلق خمس 104
- خمس اتومبیل 107
- خمس بخشش 108
- خمس اجارۀ موقوفه 108
- خمس درآمد و کسب 108
- خمس سرمایه و ترقی قیمت 117
- خمس مهریه و جهیزیه 118
- خمس صدقه 120
- خمس ارث 120
- خمس اموال میّت 121
- خمس هدیه 122
- خمس پس انداز 127
- خمس وام و قرض 131
- خمس خانه و زمین 134
- خمس اسباب منزل 146
- خمس پول حج و عمره 147
- پرداخت خمس 149
- خمس وجوهات و شهریه 149
- مال حلال مخلوط به حرام 154
- خمس معدن 154
- خمس اموال غیر مسلمان 156
- تصرف در مال متعلق خمس 157
- مصرف خمس 158
- تصرف در خمس 158
- مسائل زکات 161
- مصرف وجوهات 162
- زکات فطره 163
- مسائل حج 165
- مسائل حکومتی 171
- اصل اولی و بنای عقلا در معاملات 175
- [برکت در کسب] 175
- مسائل خرید و فروش 175
- معاملات، تأسیسی یا امضایی است؟ 176
- ملکیت موقت در خرید و فروش 176
- قصد در معاملات 177
- معاملات ربوی 177
- رشوه 182
- معاملۀ پول و چک 185
- معاملۀ خانه 187
- معاملۀ زمین 188
- معاملات اینترنتی 194
- قراردادهای شرکت ها 198
- معامله با اجانب 199
- خرید و فروش حق نوآوری 201
- دریافت وجه در مقابل تعلیم قرآن 201
- معاملۀ تریاک 202
- خرید و فروش وسایل صوتی و تصویری 202
- خرید و فروش بن کارگری 202
- بیع سلف 203
- تعیین ثمن و مثمن در بیع 204
- خرید و فروش اعضای بدن 209
- حق دلالی 210
- معاملۀ اوراق بهادار 210
- بیع مضطر 211
- جایزۀ فروشگاه ها 211
- نقد و نسیه 213
- فروش اموال دیگران 214
- قبض و اقباض فضولی 214
- معامله با ثمن مجهول 215
- غش در معامله 215
- خیارات و شرط ضمن عقد 216
- فروش اشیای مجهول المالک 216
- مسائل صلح 223
- مسائل شرکت 225
- مسائل مضاربه 228
- مسائل مزارعه 231
- مسائل اجاره 232
- مسائل سرقفلی 236
- مسائل بیمه 237
- مسائل قرض 243
- مسائل بانکی 245
- [معاملات ظاهری بانک ها] 245
- سپرده گذاری و سود بانکی 248
- وام 249
- فروش حق وام 253
- دیرکرد 254
- کارمزد بانکی 255
- تخلف از قرارداد بانکی 256
- مسائل رهن 258
- مسائل ضمان 260
- مسائل ودیعه 265
- مسائل هبه 266
- مسائل وقف 273
- متصرفات وقف 273
- تصرف در موقوفه برای غیر مورد وقف 278
- تولیت وقف 280
- وقف سهم مشاع 286
- مسائل متفرقۀ وقف 287
- مسائل محجوران 295
- مسائل مشاغل و درآمد 296
- مسائل مسابقات و سرگرمی ها 298
- ملاک حرمت غنا 305
- هنرها 305
- مسائل معاشرت 310
- نگاه و لمس 317
- پوشش و حجاب 318
- مسائل متفرقه پوشش و حجاب 322
- تراشیدن ریش 322
- پیوند اعضا 324
- مسائل پزشکی 324
- تلقیح 325
- کاشتن جنین در رحم زوجه 326
- قصور پزشک 327
- مرگ مغزی 327
- شرایط ازدواج 328
- مسائل ازدواج و زناشویی 328
- نیاز به ازدواج 328
- اکراه در ازدواج 329
- ولایت پدر در امر ازدواج 329
- نکاح سید با غیر سیده 330
- ازدواج صغیره 330
- نکاح در عدّه 331
- عقد فضولی 331
- ازدواج با خنثای مشکل 332
- ازدواج با غیر مسلمان 333
- نکاح با لا ابالی 333
- شرط ضمن عقد 334
- مهریه و شیربها 336
- ازدواج موقت و اذن ولیّ 343
- موانع ازدواج 347
- تمکین و نشوز 348
- موارد فسخ عقد 348
- محرمیّت 350
- حکم عزل 355
- کنترل جمعیت 356
- مسائل ناباروری 356
- وطی به شبهه 356
- نفقه 357
- حق حضانت 360
- عقیقه 363
- مسائل متفرقۀ ازدواج 363
- مسائل طلاق 370
- [اجرای صیغه طلاق غیابی] 370
- طلاق غیابی 373
- وکالت در طلاق 374
- احکام عدّه 377
- طلاق خلع 377
- لعان 378
- مسائل حقوق 380
- حقوق والدین 380
- حقوق زوجین 381
- حقوق فرزند 387
- حقوق معنوی 388
- حقوق کارگران و کارمندان 391
- حقوق شهروندی 393
- حقوق همسایه 396
- حق مالکیت 397
- حقوق اقلیت های مذهبی 397
- احقاق حقوق 399
- حقوق اتباع خارجی 400
- مسائل نذر و قسم 401
- مسائل احیای زمین های موات 407
- مسائل غصب 409
- مسائل لُقطه 416
- اموال مجهول المالک 418
- مسائل سربریدن و شکار حیوانات 419
- مسائل خوردنی ها و آشامیدنی ها 425
- مسائل وصیت 427
- مسائل ارث 437
- مسائل قضاوت 447
- شرایط و صفات قاضی 447
- خطای قاضی 449
- مسائل اقرار و شهادت 450
- هزینۀ دادرسی 452
- حدّ زنا 453
- [جایگزین کردن مجازات] 453
- مسائل حدود و تعزیرات 453
- رجم در قرآن 455
- حدّ سرقت 456
- احکام محارب 456
- احکام مرتد 458
- مسائل قصاص و دیات 461
- قسامه 461
- دیۀ قتل 462
- قتل شبه عمد 465
- آمریت در قتل 465
- قتل عمد 466
- دیۀ قتل 467
- بخشش دیه 470
- پرداخت دیه در ماه های حرام 470
- دیۀ اعضا و جراحت 471
- قصاص اهل کتاب 471
- دیۀ جنین 474
- مسائل دَین 477
- احکام زیارات و عزاداری 479
- مسائل متفرقه 483
تقلید در امر رؤیت هلال
«سؤال 2615» در زمان حضور بقیه اللّه الاعظم ارواحنافداه با اعلام روز عید، تمام مسلمین عید خواهند گرفت؛ ولی در زمان حاضر، با این اختلاف نظر که حتماً یکی به اشتباه رفته و غیر عید را بر مسلمین، اعلام عید کرده است، با عنایت به این که همگی اعلام کنندگان با تقوا و صادق هستند، تکلیف مردم که هر دو را صادق و عادل می دانند چیست؟
جواب: وضعیت اعلام روز عید در زمان حضرت ولیّ عصر «عجّل اللّه تعالی فرجه» برای ما روشن نیست، ولی اختلاف فقها در بسیاری از این موارد به اختلاف در فتوا و استنباط حکم کلی مربوط می شود، که امری فنّی است و چه بسا با تبادل نظر حل می شود، زیرا چه بسا اختلاف در مبانی اجتهاد و مسائل مربوط به اصول فقه وجود دارد و گاه به اختلاف در موضوع و این که آیا هلال ماه رؤیت شده است یا نه، مربوط می شود که البته با تبادل اطلاعات و رجوع به کارشناسان تا حدود زیادی قابل رفع است. در هر حال در صورتی که حاکم شرع جامع الشرایط، حکم به اول ماه بودن کند و در مبانی و منابع حکم او تشکیک نشود، باید از آن، تبعیت شود و اعلان نظر دیگران اثری ندارد.
«سؤال 2616» همان گونه که استحضار دارید در رابطه با استهلال ماه مبارک رمضان و شوال و اعلام روز اول ماه مبارک رمضان
یا عید سعید فطر، هر ساله با مشکلاتی روبه رو هستیم؛ این اشکال و اختلاف میان مراجع، امسال نمود بیشتری یافته بود. نکته ای که در این خصوص به ذهن می رسد این است که با وجود مبنای تقلید از فقهای عظام در مسائل شرعی که در کتاب «دراسات فی ولایه الفقیه» پذیرفته اید، چگونه می توان فقها و مراجع معظّم تقلید را در امر استهلال ماه، محل رجوع دانست، در حالی که نوعاً هیچ یک از این بزرگواران متخصص و کارشناس در این امر نیستند؟ آیا نظر فقیه از حیث فقیه بودن- و نه از حیث واجد شرایط بودن- برای مقلّدان او حجت شرعی است؟
جواب: هلال و امثال آن از موضوعات خارجیه است و تشخیص موضوعات به فقیه- بما هو فقیه- که شأن او استنباط احکام از ادلّۀ آنهاست ارتباط ندارد، بلکه به علم