استفتائات از محضر مرجع عالیقدر و موسس حوزه علمیه قم حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری قدس سره صفحه 417

ص:422

کتاب احیاء الموات

(والمتفّرقات)

1- (س) عده ی از حفاران اراضی موات و یا مجهول المالک را بدون اذن و اجازه حاکم شرع حفر عتیقه جات مستخرجه آن را ضبط می نمایند، آیا عتیقه جات مزبوره به آن ها مباح است یا خیر؟

(ج)- حفر اراضی موات ظاهراً مانعی ندارد، و اگر چیزی هم استخراج کند از اشیاء قیمتی، بعید نیست حکم کنز بر آن مترتب باشد، به این معنی که مال واجدِ آن است بعد از اخراج خمس، و اما اراضی مجهول المالک، پس ت_صرّف در آن جایز نیست و اگر چیزی هم استخراج کند، آن هم بعید نیست حکم مجهول المالک داشته باشد.

(س) معمول است حفاران اراضی بائره یا مخروبه را از مالک اجاره می کنند و حفر می کنند مشروط بر این که هر ماهی فلان مبلغ به مالک بدهند و یا قرار می گذارند هر چه از جنس عتیقه و غیره استخراج شد یک ثلث یا ازید یا