مجموعه استفتائات مطابق فتاوای حضرت آیت اللّه لعظمی دوزدوزانی تبریزی مدظلّه العالی صفحه 122

ص: 129

نپرداختن خمس

سؤال 540) در دوران شوروی سابق اکثر مردم از خمس خبر نداشتند و با پول هایی که خمسش پرداخت نشده بود، زمین هایی خریداری و ساختمان هایی به پا کردند. الآن حکم ساختمان ها چیست؟ نماز خواندن در این¬جور خانه ها چه حکمی دارد؟ آیا جواب فقط مربوط به صاحب خانه است یا شامل مهمان و مستأجر نیز می شود؟

جواب: چون اکثر معاملات بر عین ثمن و پول واقع نمی شود نماز در آن جاها، اشکالی ندارد، ولی اگر خمس تعلق گرفته است، باید پرداخته شود و فرقی میان صاحب خانه و مهمان و مستأجر نیست.

فرار از پرداخت

سؤال 541) آیا می شود پیش از رسیدن سال خمسی و برای فرار از دادن حقوق شرعی مبلغی را به شخصی هدیه داد (مثلاً همسر یا پدر و مادر و یا فرزندان) و پس از گذشت سال خمسی آن را از ایشان پس گیریم؟

جواب: اگر هدیه جدی نباشد، صحیح نیست. در صورتی که جدی باشد، پس گرفتن از ارحام جایز نیست.

انکار کننده خمس

سؤال 542) نظر حضرتعالی در مورد کسی که در مجله یا کتابش می-نویسد: «خمس نه از ضروریات دین است و نه از ضروریات مذهب. منکر آن نه از اسلام خارج می شود و نه از مذهب شیعه، چون این مسأله از اوائل اسلام اختلافی بوده و در مذهب شیعه نیز اختلاف به حدی است که پانزده قول وجود دارد» چیست؟

جواب: خمس یکی از فروع دین و از ضروریات آن می باشد. بلی در بعض موارد، مورد بحث و اختلاف است. وجوبش در ارباح مکاسب (سود و کسب کار) نزد امامیه از مسلّمات است. در هر حال انکار ضروری هنگامی موجب ارتداد است که ملازم با انکار خدا یا رسالت باشد.