مجموعه استفتائات مطابق فتاوای حضرت آیت اللّه لعظمی دوزدوزانی تبریزی مدظلّه العالی صفحه 18

ص: 25

سؤال 52) در توضیح المسائل فرموده اید «عقیده ی مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل باشد» لطفا بفرمایید عامه ی مردم که به یگانگی خدا و عدالت او و دیگر اصول مذهب و دین اقرار و اعتقاد دارند، ولی درست نمی توانند برای اعتقادات خود دلیل بیاورند، عبادات و اعمال آن ها صحیح است و آیا این مقدار اعتقاد و اقرار برای مسلمان بودن کافی است؟

جواب: ظاهراً کافی است اگرچه لازم است مسلمان به فراخور حال خود اصول دین را از روی استدلال به دست آورد.

چرا تقلید؟

سؤال 53) لطفاً علت واجب بودن تقلید را بیان فرمایید.

جواب: انسان در تمامی مسائل خود که تخصص ندارد، به کسی که مطلع و آگاه است رجوع می کند. مثلاً بیمار به پزشک رجوع می کند، در مسائل دینی که اهمیتش بیش تر است، باید در صورتی که خودش مجتهد نباشد، به مجتهد رجوع نماید.

سؤال 54) لطفاً محدوده ی احکام و موضوعاتی را که تقلید در آن ها لازم است بیان فرمایید.

جواب: مکلف باید در فروع دین اعم از عبادات و معاملات، محرّمات و واجبات بلکه مستحبات و مباحات تقلید کند. در بعضی اخلاقیات نیز که مورد اختلاف است، تقلید لازم است.

سؤال 55) آیا در اصول دین، همه باید اجتهاد کنند یا تقلید کافی است؟

جواب: تقلید در اصول دین صحیح نیست، بلکه مسلمان به فراخور حال خود باید اصول دین را از روی دلیل قبول کند، اما اگر مکلّف از روی بصیرت، به عقاید بر حق یقین داشته باشد حتی بر اساس گفته کسی که از سخن او اطمینان و یقین به دست آید و آن عقاید را ابراز نماید، آن شخص مسلمان و مؤمن است.

بقای بر اعلم

سؤال 56) بقا بر مجتهد میت اعلم واجب است؟

جواب: بنابر احتیاط، واجب است.