مجموعه استفتائات مطابق فتاوای حضرت آیت اللّه لعظمی دوزدوزانی تبریزی مدظلّه العالی صفحه 311

ص: 318

الف) آیا همواره اخذ دیه از سوی اولیای صغار اصلح به حال صغار است یا این که حسب مورد می توان جانی را عفو و یا از وی مطالبه قصاص کرد؟

جواب: ولیّ نمی تواند دیه بگیرد مگر مصلحت ایجاب کند.

تفاوت قیّم و ولیّ

ب) آیا محدوده ی اختیارات ولیّ با قیّم در این خصوص تفاوتی دارد؟

جواب: قیّم فقط برای اداره ی صغار در مصالح آنان است.

تعدّی به اعضا

سؤال 1341) با عنایت به این که اگر شخصی دست راست دیگری را قطع کند، هنگام قصاص چنان چه جانی فاقد دست راست باشد دست چپ او و در صورت فقدان دست چپ، پای او قطع می گردد، آیا این حکم در مورد پا و دیگر اعضای زوج بدن نیز قابل اجرا می باشد، مثلاً اگر جانی پای راست ندارد و پای راست دیگری را قطع کرده باشد، آیا این جا نیز ابتدا پای چپ وی و در صورت فقدان آن دست او قطع می گردد؟

جواب: تعدی به سایر اعضا مشکل است.

سؤال 1342) در صورتی که مجنی علیه از زنده ماندن خود مأیوس شده باشد، آیا می تواند در مورد تبدیل قصاص نفس به دیه یا مصالحه یا عفو جانی وصیت کند؟

جواب: چنین وصیتی نافذ نیست و ولیّ دم می¬تواند در این مورد تصمیم بگیرد.

عفو همکاران قاتل

سؤال 1343) آیا همان طور که اولیای دم می توانند از قاتل گذشت کنند، می توانند از کسانی که به قاتل کمک کرده اند (مثل نگه دارنده و ممسک مقتول و وادار کننده بر قتل و ناظر) هم گذشت کنند؟

جواب: بلی می توانند.