مجموعه استفتائات مطابق فتاوای حضرت آیت اللّه لعظمی دوزدوزانی تبریزی مدظلّه العالی صفحه 314

ص: 321

پرسش های قرآنی

آفریدن مرگ

سؤال 1354) در سوره ی مبارکه ی ملک آمده «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاهَ» آیا مرگ مخلوق است که خداوند آن را خلق کند؟ چطور می توان این مسأله را قبول کرد در حالی که مشهور چنین است که مرگ امری عدمی می-باشد، در این صورت معنای آفرینش مرگ چیست؟

جواب: خلق معانی متعددی دارد. از شایع ترین معانی خلق (چنان که در تمام کتب لغت به آن اشاره شده) تقدیر می باشد، بنابراین معنای آیه چنین است: «خدایی که مرگ و زندگی را برای امتحان شما انسان ها مقدر و معین فرموده است». شاهد بر معنایی که برای آیه ذکر شد، آیه ی 60 سوره ی واقعه می باشد: «نحْنُ قَدَّرْنَا بَیْنَکُمُ الْمَوْتَ» یعنی ما مرگ را بین شما انسان ها مقدر و معین کردیم.

برای تفصیل مطلب به کتاب ما (دروس حول نزول القرآن، دروس حول الموت، البرزخ و اشراط الساعه) مراجعه کنید.

سؤال 1355) در تواریخ آمده است که حضرت رسول(ص)در روز بیست و هفتم ماه رجب مبعوث شد و اولین آیات قرآن در آن روز نازل گشت، هم-چنین در سوره ی قدر خداوند می فرماید: «انا اَنزَلناهُ فِی لَیلَهِ القَدر» که گفته شده بر نزول تمام قرآن در ماه رمضان و شب قدر دلالت دارد، نیز مسلّم است که آیات قرآن در طی بیست و سه سال رسالت حضرت رسول (ص) نازل می شد. بر اساس این قرائن و دلایل، قرآن دو بار نازل شده، یک بار تماماً و بار دیگر تدریجاً یا با روش دیگری می توان توجیه کرد؟

جواب: قرآن یک بار نازل شده است و تکرار نزول معنی ندارد.