استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 113

ص:134

بیمه کردن وام

216: آیا بیمه کردن وام وجه شرعی دارد؟ توضیح آنکه بعضی مؤسسات وامی را که به شخص داده می شود در مقابل مبلغی بیمه می کنند که اگر بدهکار فوت کند یا ورشکست شود شرکت بیمه آن وام را بپردازد.

ج: باسمه جلت اسمائه

از چند راه می توان حکم به مشروعیت بیمه نمود: هبۀ معوضه، ضمان، صلح و معامله مستقله.

سپرده گذاری به شرط گرفتن مضاربه از بانک

217: اگر مشتری شرط کند که به بانک پنج میلیون بدهد و چند ماه بعد بانک پنج میلیون مضاربه به ایشان بدهد، آیا چنین شرطی صحیح است؟ اگر نیت کنیم که پول به عنوان امانت در اختیار بانک باشد تا اجازه تصرف داشته باشد اگر وامی هم ندادند اعتراض نکنیم و خود را ذی حق ندانیم در این صورت چه حکمی دارد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

اگر پول به عنوان امانت در اختیار بانک باشد، یا به عنوان اباحه تصرّف به عوض، بلکه به نظر من اگر به عنوان قرض هم باشد، معامله ای است صحیح و دادن پنج میلیون به عنوان مضاربه بر بانک لازم است و صحیح، و اگر شرط باشد شرط ابتدایی است و در ضمن عقد نیست، لذا هیچ اثری ندارد.

عدم اطلاع یکی از طرفین از برخی شرایط در بیمه

218: در بیمه که از عقود است باید طرفین از شرائط آگاه باشند. اگر شخصی یا سازمانی بدون اطلاع آن شخص، ایشان را بیمه کند در حالی که از بعضی از شرائط اطلاع پیدا نمی کند، آیا چنین بیمه ای صحیح است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

بیمه اگر چه از عقود است، ولی جهل یکی از دو طرف به بعضی شروط، موجب بطلان اصل معامله نمی شود.