استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 224

ص:245

ج: باسمه جلت اسمائه

اختیار عفو یا مجازات به دست ولی مقتول است، حکومت یا رهبر یا یک شخص دیگر نمی تواند بدون موافقت ولی مجازات نماید.

ب: آیا در صورت عدم رضایت اولیاء دم، مبلغ دیه را می توان از بیت المال به آنان پرداخت کرد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

مراد از عدم رضایت اولیای دم، اگر عدم رضایت به اخذ دیه باشد، نمی توان دیه را از بیت المال پرداخت کرد؛ و اگر مراد، عدم رضایت به پرداخت از بیت المال است بعد از تراضی به پرداخت دیه، ظاهراً می توان از بیت المال پرداخت نمود. خصوصاً در صورت عدم قدرت مالیِ جانی که مورد روایت است.

ج: آیا ولی امر مسلمین با ولایتی که بر «ولی دم» دارد می تواند برخلاف نظر وی قاتل را اعدام نماید؟

ج: باسمه جلت اسمائه

رهبر حکومت اسلامی، ولایت به آن معنی که اشاره شده است بر ولی دم ندارد و نمی تواند بدون نظر او قاتل را اعدام کند.

قابل گذشت بودن مجازات معاونت قتل عمد

409: آیا مجازات معاونت در قتل عمد، هم چون قتل عمد، حق الناس است و قابل گذشت از سوی اولیاء دم؛ یا حق الله است و عفو آن منحصراً در اختیار ولی امر می باشد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

دلیل به خصوصی که دلالت کند بر این که مجازات معاونت در قتل قابل گذشت است، من ندیدم و مقتضای اصل اوّلی آن است که قابل گذشت نیست و رهبر هم در این مقام خصوصیتی ندارد، ولی می توان استدلال نمود بر این که قابل عفو است به اولویت و تنقیح مناط، به این طریق که مجازات چنین شخصی به واسطه کمک به قتل است و اگر اصل قابل گذشت باشد (که هست) به طریق اولی فرع هم قابل گذشت است.