استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 236

ص:257

ح: مورد بند «ز» در صورتی که محکوم علیه استطاعت پرداخت یا جلب رضایت شاکی را ندارد.

2 - در صورت منفی بودن جواب، آیا دادگاه ها می توانند شخص محکوم را بدون قید و شرط آزاد نمایند یا آزادی وی باید با اخذ وثیقه یا به قید ضمانت باشد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

در جمیع موارد ذکر شده ظاهراً می توان محکوم را حبس نمود و در بعضی از آن موارد فقها تصریح به آن نموده اند و علّت را جمع بین حقّین، و حبس نمودن را مقدّمه حفظ حقوق آنها دانسته اند و این وجه در تمام آن موارد جاری است.

بنابراین چنان چه با اخذ وثیقه یا با ضمانت حفظ حقوق بشود، می توان حبس را به آن مبدّل نمود. به عبارت دیگر، فقیه از طرف امام علیه السلام به عنوان قاضی تعیین شده است، پس هر وظیفه که قضاه عالم در این موارد دارند، بر حسب نصب فقیه قاضیاً می توان انجام داد. به علاوه در بعضی موارد تجویز حبس نموده اند که مؤید این مطلب است.

عدم وجود عضو مماثل در جانی

428: در صورتی که شخص محکوم به قصاص، عضو مماثل نداشته باشد؛ بفرمایید:

الف: با توجه به این که عضو ناسالم در برابر عضو سالم قصاص می شود، آیا مثلاً چشم کسی که به حسب ظاهر سالم است ولی بینایی ندارد عضو ناسالم محسوب می شود، یا چنین فردی فاقد عضو به حساب می آید؟

ب: اگر جانی، فاقد بینایی چشم راست باشد و چشم راست کسی را کور کرده باشد، آیا چشم چپ او به عنوان قصاص کور می شود یا خیر؟

ج: اگر سلب بینایی با کندن حدقه باشد و خود جانی حدقه چشمش سالم است ولی بینایی ندارد، هنگام قصاص تکلیف چیست؟ (آیا حدقه در مقابل حدقه قصاص می شود و نسبت به سلب بینایی دیه اخذ می گردد یا حکم دیگری دارد؟)