استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 237

ص:258

ج: باسمه جلت اسمائه

چشم کسی که بینایی ندارد عضو ناسالم است، ولی چنان چه صاحب آن چشم بینایی دار را کور کند؛ مجنی علیه می تواند چشم دیگر او که بینایی دارد را کور کند و اگر چشم دیگر او هم بینایی ندارد مجنی علیه مخیر است بین اخذ دیه کامل چشم و بین قصاص در حدقه و اخذ دو ثلث یا سه ربع دیه چشم برای سلب بینایی در صورتی که سلب بینایی با کندن حدقه باشد. والله العالم.

عدم جواز مطالبه قصاص یا عفو بلاعوض به وسیلۀ ولی ورثه صغیر

429: چنان چه مقتول، ورثه صغیر داشته باشد؛ بفرمایید:

الف: آیا همواره اخذ دیه از سوی اولیای صغار، اصلح به حال صغار است یا این که حسب مورد می توان جانی را عفو و یا از وی مطالبه قصاص نمود؟

ب: آیا محدوده اختیارات ولی با قیم در این خصوص تفاوتی دارد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

جواز مطالبه قصاص و یا عفو بر ولیّ ثابت نیست. بلکه اظهر این است که ولیّ و قیم چنین حقی ندارند. بلی چنان چه مصلحت اقتضا کند ولیّ و قیم می توانند دیه بگیرند یا آن که با قاتل مصالحه کنند به گرفتن مبلغی و قاتل رها شود. در صورتی که مصلحت تشخیص داده نشود، فقها فرموده اند قاتل را می توان حبس نمود تا موقع بلوغ والله العالم.

حکم قصاص در مورد اعضای زوج بدن انسان

430: با عنایت به این که اگر شخصی دست راست دیگری را قطع نماید، به هنگام قصاص چنان چه جانی فاقد دست راست باشد، دست چپ او و در صورت فقدان دست چپ، پای او قطع می گردد؛ بفرمایید: آیا این حکم در مورد پا و دیگر اعضای زوج بدن نیز قابل اجرا می باشد؟ (مثلاً اگر جانی پای راست ندارد و پای راست دیگری را قطع کرده باشد، آیا این جا نیز ابتدا پای چپ وی و در صورت فقدان آن، دست او قطع می گردد)؟