استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 246

ص:267

تبدیل قصاص به دیه بر فرض نبود قدرت استیفا

442: چنان چه مجنی علیه به دلیل تخصصی بودن استیفای قصاص عضو، قادر به اجرای آن نبوده و متخصصین فن نیز حاضر به انجام آن نباشند، بفرمایید:

الف: آیا در این صورت - علی رغم درخواست قصاص از سوی مجنی علیه - می توان آن را به دیه تبدیل نمود؟

ج: باسمه جلت اسمائه

مراد از تخصصی بودن استیفای قصاص عضو اگر این است که ممکن است قصاص عضو موجب هلاکت نفس شود، یا زیادتر از مقدار جنایت قطع عضو شود، یا آن که سرایت کند به بقیه اعضا و امثال این امور، قصاص به دیه مبدّل می شود.

ب: در فرض منفی بودن پاسخ و عدم رضایت مجنی علیه برای تبدیل به دیه، تکلیف چیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

راه دیگر هم این است که به مقدار کم تر از جنایت قصاص شود، به نحوی که محاذیر فوق الذکر لازم نیاید و برای زیادی ارش بگیرد.

ج: با توجه به لزوم اجرای احکام الهی، آیا از باب مقدمه واجب بر حکومت اسلامی لازم است متخصصینی را برای اجرای این گونه امور تربیت کند؟ (خصوصاً جهت جلوگیری از حبس های طویل المدت و بلاتکلیفی این گونه پرونده ها)

ج: باسمه جلت اسمائه

تربیت متخصصین برای اجرای احکام الهی در این موارد و غیر آن، از وظایف حکومت اسلامی است.

عدم حق عفو برای حاکم

443: در موارد قتل که نوبت به ولایت حاکم می رسد، بفرمایید:

آیا ولی امر همانند اولیای دم علاوه بر درخواست قصاص یا اخذ دیه، حق عفو نیز دارد؟