استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 267

ص:288

بر فرض عدم مشروعیت دریافت خسارت های زائد بر دیه، آیا قاضی درمواردی که ارش متعین است، می تواند علاوه بر ملاحظه شدت صدمه و آسیب وارده، هزینه های درمانی و زمان های تلف شده از مجنی علیه را در مقدار ارش لحاظ کند؟

ج: باسمه جلت اسمائه

ارش زیادتر از اصل دیه مقدّر نمی شود؛ و به عبارت دیگر، ضمان در مورد اتلاف است؛ و عدم النفع موجب ضمان نیست.

پرداخت دیه در صورت تردید بین دو طائفه

480: در یک حادثه رانندگی در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس با موتور سیکلت، دو نفر فوت شده و اکنون علم اجمالی بر ارتکاب قتل غیر عمد یک نفر از دو نفر توسط راننده اتوبوس داریم (زیرا مسلم شده که یکی از آن دو قبل از برخورد با اتوبوس، به زمین می افتد و می میرد) لکن معلوم نیست دیه ای که راننده اتوبوس باید در قبال یک نفر پرداخت نماید به کدام طائفه و کدام ورثه باید بدهد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

دیه بین دو طائفه مردد است و در چنین مواردی به قاعده عدل و انصاف رجوع می شود که یک مسأله اجتماعی و مستفاد از روایات خاصه می باشد و حکم به تنصیف دیه شده و به هر طائفه نصف داده می شود.

ثبوت دیه در اثر مرگ به سبب استرس ناشی از مشاجره

481: هنگام مشاجره، درگیری و نزاع ممکن است یکی از طرفین با علت استرس ناشی از مشاجره سکته قلبی نموده و فوت نماید. این موارد، نسبتاً شایع و همواره تعدادی پرونده در محاکم قضایی مطرح بوده و اولیای دم تقاضای پیگرد قانونی دارند. چنانچه جسد، مورد معاینه دقیق قرار گرفته و کالبد شکافی شود؛ ممکن است علائمی به نفع بیماری قلبی عروقی و سکته های جدید یا قدیم قلبی