استفتائات قضایی : مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی و جزایی از حضرت آیت الله العظمی سید محمّد صادق روحانی (مدّظلّه العالی) صفحه 273

ص:294

ج: باسمه جلت اسمائه

در هر دو صورت پرداخت ارش لازم است ولی فرق است در مقدار پرداخت شده.

موارد شمول جراحت نافذه

489: با عنایت به عبارات فقها که در بیان پیدایش جراحت نافذه از تعابیری مانند نیزه، خنجر، چاقو و امثال آن استفاده نموده اند؛ بفرمایید:

الف: چنانچه در یک حادثه رانندگی میل گرد و اجسام مشابه آن در دست یا پای شخصی فرو رود آیا نافذه صادق است؟

ج: باسمه جلت اسمائه

تعبیر فقها دالّ بر تخصیص نیست چون کثیری از روایات مطلق است و نافذه شامل مورد سؤال می باشد.

ب: آیا در تحقق جنایت مزبور عمدی و غیر عمدی بودن ضربه دخالت دارد؟

ج: باسمه جلت اسمائه

در احکام ثابت شده به روایات، فرقی بین عمد و غیرعمد نیست.

منظور از جنایت دارای دیه یا ارش

490: الف: منظور از جنایتی که دارای دیه یا ارش است از نظر شرع چیست؟

ج: باسمه جلت اسمائه

هر جنایتی که در آن شرعاً چیزی مقدّر نشده است، در آن ارش ثابت می شود: اگر جنایت عمدیه یا شبه عمد باشد، از خودش گرفته می شود والا از عاقله؛ و تعیین ارش هم به عهدۀ حاکم است و بعد از آن ذوی عدل من المؤمنین. و اما دیه ثابت است شرعاً در موارد خطای محض و آن جنایتی است که در آن قصاص نیست یا ممکن نیست.

ب: صدماتی که در اثر تصادف یا آسیب های مغزی به وجود می آیند مانند ایجاد استرس، بی خوابی و ضعف اعصاب، آیا جنایت محسوب می شوند تا دارای ارش گردند؟